OSMANLI TARİHİ (1876-1918) Dersi İMPARATORLUKLARIN TASFİYESİ: I. DÜNYA SAVAŞI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

İtilaf devletlerinin Çanakkale Cephesi’ni açmak istemelerinin temel nedenleri nelerdir?


CEVAP:

Boğazlar ve İstanbul’un alınmasıyla Osmanlı Devleti ikiye bölünmek suretiyle saf dışı edilecekti böylece müttefiklerden ayrılacaktı. Üçlü ittifakın (Almanya, Avusturya-Macaristan, Osmanlı Devleti) Baltık-Boğazlar-Basra eksenindeki jeostratejik kuşağının Boğazlar-Basra kanadından koparılarak, Alman bloğu tek başına orta Avrupa’da sıkıştırılacaktı. Böylece tarafsızlıklarını korumakta olan Balkan Devletleri, İtilaf devletleri (Fransa, İngiltere, Rusya) saflarına çekilecek ve Tuna nehri yolu açılacaktı. Ayrıca Kafkas Cephesi’nde Rusya karşısındaki Türk kuvvetlerinin bir kısmının bu cepheden çekilmesi sağlanarak, Rusya’nın rahatlaması da amaçlanmıştı. Boğazların açılmasıyla Rus ordusuna daha çabuk ve daha rahat şekilde malzeme akışı sağlanacak, durma noktasına gelmiş olan Rus ticareti canlandırılacaktı. Rusya’nın ihraç edemez hale geldiği Rus buğdayının ihracının sağlanmasıyla Batı ülkelerindeki buğday fiyatları makul bir seviyeye çekilecek ve yiyecek sıkıntısı önlenecekti. Öte yandan, Rusya dışındaki itilaf devletleri, Rusya’ya verdikleri taahhüdün aksine boğazların Rusya’nın kontrolüne geçmesinden de endişe duymaktaydılar. Bu cepheyi bir an önce açarak Rusya’dan önce boğazlara yerleşmek istiyorlardı. Aslında aynı kaygı Ruslarda da vardı. Onlar da bu cephenin açılmasını desteklemelerine rağmen, kendisinden önce müttefiklerinin boğazları ve İstanbul’u ele geçirmelerinden de endişe duyuyordu.