SORU: J. Derride’nın insan tanımını açıklayınız?
CEVAP: J. Derridada insanı, kurmaktan çok kurulan bir varlık olarak görüyor. Günümüz kapitalizminde eğitim ve öğrenme hürriyeti ciddi bir tehdit altındadır. Egemenlik ve bilgi merkezîleşiyor, homojenleşiyor. Egemenlik merkezi, bilgiyi ve kişilikleri standartlaştırıyor ve kontrol ediyor. Eğitim, bilime ve psikolojik farklılıklara karşı evrenselleşiyor ve tektip (uniform) oluyor. Derrida da Freire gibi- öğretmenlerin öğrencilerin kafasına bilgi ve fikir depolamasından şikâyetçidir. Birçok post modernist çağdaş düşünür, günümüz sosyal ve politik düzeni içinde eğitimde ciddi sorunlar görüyor. Toplum, ekonomi ve teknoloji içinde insan yok ediliyor. Sistem, her şeye göre ama insana göre değil; insan her şeye uyum sağlamaya zorlanıyor. Modern çağda insan, önce bireyleştirildi, toplumsal ve ahlaki bağlarını kaybetti. Bağlarından kopartılmış, bilinçsiz bir sürü elemanı, kendini bu dünyaya fırlatılmış hisseden, sığınacağı din, aile, toplum ruhu vs. yok edilmiş bir canlı gibi duruyor. Devlet, bireye sürekli baskı yaparak ve onu tehdit ederek parçaladı, korkak ve çalışkan hayvanlar sürüsü hâline getirdi. Günümüz modern toplumlarına ve modern eğitim sistemlerine ilişkin eleştiriler buraya kadar kısaca özetlenenlerle sınırlı değildir. Geçmişte ve bugün olduğu gibi eğitim konusundaki tartışmalar ve eleştiriler gelecekte de devam edecektir.
