TÜRK TİYATROSU Dersi KENTLERDE GELİŞEN TİYATRO GELENEĞİMİZ KARAGÖZ- ORTAOYUNU-MEDDAH soru detayı:

CEVAP:

Çoğunlukla Hacivat ile Karagöz ve Pişekâr ile Kavuklu arasında geçer. Olay dizisinden arınmış, söz ağırlıklı yanlış ve ters anlamalar, cinas, mecaz ve kinaye gibi nüktelerden oluşan, kısacası dilin kullanımından gelen güldürü öğelerinin bolca kullanıldığı bir bölümdür. Muhavereler, birkaç geçiş muhaveresi dışında, çoğunlukla fasıllardan bağımsız bölümlerdir. Cevdet Kudret, yapılan araştırmalara göre muhavere konularının sayısının 60 kadar olduğunu belirtmektedir (Kudret, 1992: 20). Muhavereler şartlara göre değiştirilebilir. Muhaverenin sonunda Hacivat gider. Karagöz de çoğunlukla; “Ulan sen gidersin de beni pamuk ipliğiyle mi bağlıyorlar. Ben de gideyim idgâha, dolaba, dilber seyrine! Bakalım âyîne-i devrân ne sûret gösterir!” cümle kalıbıyla perdeden gider (Kudret, 1992: 542...554). Ortaoyunu’ndaki Muhavere bölümü ise, Arzbâr ve Tekerleme’den oluşur. Arzbârda çoğunlukla Tanımama ya da Tanımazdan Gelme Motifi kullanılır. Pişekâr’la Kavuklu karşı karşıya gelir. Bir müddet konuşurlar. Pişekâr tanış olduklarını anlatmaya çabalar. Kavuklu her defasında tanımamazlıktan gelir. Yanlış anlamalar ve mecaz ve cinaslarla gelişen bu söyleşmede, tıpkı Karagöz’de olduğu gibi oyunun eksen tipleri Pişekâr ve Kavuklu’yu tanır seyirci. Kavuklu’nun anlattığı “Düş”, muhaverenin tekerleme bölümünü oluşturur. Böylece gerçekten fantaziye, gerçek dışı boyuta kayılır.