TEMEL VETERİNER FİZYOLOJİ Dersi Sindirim Sistemi soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Karbonhidrat, yağ ve proteinlerin sindirimi nasıl gerçekleşmektedir?


CEVAP:

Basit midelilerde tükürükte bulunan alfa amilaz enzimi nişastayı parçalar. Ağızda hidroliz olan karbonhidratlı maddelerin az bir kısmı disakkarit olan maltoz ve nişasta moleküllerine ayrılır. Mideye gelen tükürük ile karışmış nişastalı besinler bir süre daha alfa amilazın etkisiyle hidrolize olmaya devam eder. Nişastalı besin maddeleri, midedeki asit pH ile karşılaştığında amilaz enziminin aktivitesi kaybolur ve karbonhidratların sindirimi ince bağırsaklarda devam eder. Karbonhidratlı besinler bağırsakta tükürükteki alfa amilazdan daha etkili olan pankras alfa amilazı ile sindirilir. Böylelikle maltoz ve glikoz bileşikleri oluşur. İnce bağırsaktaki epitelyum hücrelerinde bulunan laktaz, sakkaraz, maltaz, alfa dekstrinaz enzimleri ile de glikoz, galaktoz ve
früktoz gibi monosakkaritlere parçalanır. Karbonhidratların kana alınması monosakkaritler halinde olur.

Basit midelilerde mide bezleri pariyetal hücrelerinden hidroklorik asit-tuz asidi (HCl) salgılanmaktadır. Tuz asidi, midenin prinsipal hücrelerinden salgılanan pepsinojeni mide pH’sında aktif hale getirir. Pepsin haline gelen enzim, proteinli maddeleri parçalayıp hidrolize etmektedir. Böylelikle pepsin protein sindirimini başlatır ve midede polipeptid ve pepton bileşiklerini oluşturur. Proteinler midede kısmen parçalandıktan sonra pankreas enzimleri olan tripsin, kimotripsin, karboksipeptidaz ve proelestaz enzimleri ile küçük polipeptidlere dönüşür. Proteinlerin aminoasitlere dönüşmeleri sınırlı kalmakta, daha çok dipeptid, tripeptid ve büyük peptidlere dönüşüm olmaktadır. Büyük peptidler ise bağırsağın duodenum ve jejenumunda mikrovillustaki fırçamsı kenarda bulunan peptidazlardan aminopeptidaz, dipeptidazlar tarafından tripeptid, dipeptid ve aminoasitlere çevrilmektedir. Proteinlerin kana aktarılması son ürün olan aminoasit şeklinde olmaktadır.

Yağların sindirimi en çok pankreastan salgılanan pankreatik lipaz ile olmaktadır. Besinlerde bulunan trigliseritler, safra tuzları, kalsiyum tuzları ve albüminin etkinleştirdiği pankreatik lipaz enzimi aracılığıyla serbest yağ asitleri ve monogliseritlere parçalanmaktadır. Yağların son parçalanma ürünleri olan bu maddeler safra tuzlarının aracılığıyla fırçamsı kenara (mikrovilluslar) şilomikronlar halinde taşınmakta ve buradan emilmektedir.