SORU: Katerina aydınlanma düşüncesiyle hangi ünlü düşünce adamları ve yazarlarla konuşup anlaşmalar yapmıştır?
CEVAP: Aydınlanma düşüncesi Montesquie’den Beccaria ya da Voltaire ve Diderot’ya Hume ya da Rousseau’ya kadar oldukça geniş bir alana yayılıyordu. Katerina bu düşüncelerden kendi sentezini oluşturmuştu. Bazı filozoflarla uzun süren yazışmalar yaptı. Bunlar arasında yeni uygarlık taşıyıcısı saydığı Rusya’ya ilgi duyan Voltaire, Grimm ve Diderot da bulunuyordu. Katerina yaşamının en kritik anında kütüphanesini satın alarak Diderot’yu mali açıdan kurtarmış sonra da bu kütüphaneyi kendisine geri vererek onu buranın maaşlı müdürü yapmıştı. Diderot uzun bir tereddütten sonra 1773-1774’de Rusya’ya gitti. Böylece Katerina’nın karşılıklı olarak konuşma fırsatı bulduğu filozoflardan biri oldu. Aralarındaki görüşmelerde her tür toplumsal konu ele alındı. Ancak filozof kendi aydınlanmacı gözlemlerinin her türde pratik politikaya karşılık verebileceği konusunda Çariçeyi ikna edemedi.
