CEVAP:

• Gayrisafi Hasıla Tipi KDV: Bu tip KDV’de
diğer firmalardan satın alınan sermaye mallarının
bedelleri, amortismanlar ve yıl içerisindeki stok
artışları matrahtan düşülememektedir. Bu
uygulama altında KDV matrahı; [(Satışlar + Stok
Artışları) Alışlar] şeklinde hesaplanmaktadır. Bu
tip bir KDV uygulamasının sermaye oluşumunu
ve yatırımları olumsuz etkileyeceği açıktır.
• Gelir Tipi KDV: Gayrisafi hasıla tipi KDV’den
farklı olarak gelir tipi KDV’de sermaye
mallarının amortismanları vergi matrahından
indirilebilmektedir. Böylece, kapalı bir
ekonomide gelir türü KDV’nin toplam matrahı
millî gelire eşit olmaktadır. Gelir tipi KDV
uygulaması altında matrah [(Satışlar + Stok
Artışları) - (Alışlar + Amortismanlar)] şeklinde
hesaplanmaktadır.
• Tüketim Tipi KDV: Tüketim tipi KDV’de diğer
firmalardan satın alınan mal ve hizmet bedelleri ve
sermaye mallarının bedelleri firmanın satış
hasılatından düşülmektedir. Bu nedenle
amortismanların ayrıca vergi matrahından
düşülmesi söz konusu değildir. Tüketim tipi KDV
uygulaması altında matrah [Satışlar - Alışlar]
şeklinde hesaplanmaktadır. Özellikle yatırımları
teşvik etmek isteyen ülkeler tarafından tercih edilen
tüketim tipi KDV uygulamasının tasarrufları
vergiden muaf tutan bir gelir vergisi uygulamasına
eş değer olduğunu söylemek mümkündür.
• Ücret Tipi KDV: Bu tip KDV uygulamasında
sadece ücretler üzerinden bir vergilendirme
gerçekleşmektedir. Verginin matrahı yapılan
ücret ödemeleridir. Bu tip bir KDV
uygulamasının üretim sürecinde emek faktörü
kullanımını olumsuz etkileyeceğini ve üreticileri
sermaye malı kullanımına yönelteceğini
söyleyebiliriz.