ORTAÇAĞ FELSEFESİ II Dersi KİNDÎ soru detayı:
SORU:
Kindı’nın varlık anlayışını açıklayınız.
CEVAP:
Filozofumuz, felsefe disiplinlerini sınışandırırken
varlık alanlarını dikkate alır. Bilgiye konu olan varlıklar
aşağı, orta ve yüksek olmak üzere üçe ayrılır: insanın da
içinde bulunduğu doğal varlıkları konu alan fizik aşağıda,
matematik ortada, metafizik ise yüksekte bulunmaktadır.
Bu yaklaşıma göre orta düzeyde yer alan matematik soyut
bir alan olan metafiziği kavrama da insan zihni için önemli
kolaylıklar sağlar. Bu anlayışın bir yansıması olarak
öğretimde matematik, fizik ve metafizik sıralamasını daha
verimli bir yol olarak değerlendiren Kindî’nin bu konuda
Eşâtun’u izlediği söylenebilir. Kozmik varlığı değişen ve
değişmeyen şeklinde iki kısma ayıran Kindî’ye göre, fizik
(tabî’iyyât) değişen, metafizik (mâba’de’t-tabîiyyât) ise
değişmeyen varlıkları araştırır. insan bilgisinin tam olması
için, bilinenin sebeplerini de içermesi gerektiğine dikkat
çeken filozof, teorik planda varlığın ilk sebebini ve en son
gayesini araştıran bir disiplin olarak gördüğü metafiziğe
özel önem atfederek, bu disiplini kuşatmayan birinin gerçek
bir filozof olamayacağı kanaatindedir.