GENEL DİLBİLİM II Dersi Karmaşık Tümce ve Yan Tümcecikler soru detayı:
SORU:
Kısıtlayıcı ortaç yapılarının özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Kısıtlayıcı ortaçlar, gönderimi çok geniş olan bir kümenin üyesini daraltmak için kullanılır. Örneğin:
[ AÖ Kitap] iyi bir dosttur.
Buradaki kitap çok genel bir addır; belli bir kitaba gönderimde bulunmayıp konuşucu ve dinleyici tarafından paylaşılan belli bir kitap yorumu taşımamaktadır. Oysa belli bir kitap söz konusu ise o zaman bu nesnenin daraltılması için belli araçlar kullanmamız gerekir. Örneğin:
[Masadaki kitap] diyebiliriz.
Ancak masada birden fazla kitap varsa "masadaki kırmızı kitap" diyebiliriz. Masada birden fazla kırmızı kitap varsa "masadaki kırmızı kalın kitap" diyebiliriz. Kısıtlayıcı ortaçlar da aynı işlevi görür. Dolayısıyla, aşağıdaki AÖ’de kısıtlayıcı bir ortaç vardır:
[ AÖ [ T Dün aldığım] kitap] çok güzel.
Bunun nedeni de dün aldığım tümceciğinin kitap adı verilen nesneler arasından bir tanesinin belirlenmesini sağlamasıdır.