YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I Dersi Deneme, Eleştiri ve Mektup soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Klasik eleştirinin tarihi gelişim süreci nasıldır?


CEVAP:

Klasik eleştirinin tarihçesi ilk çağlara uzanır. Eski Yunan ve Latin dönemlerini kapsar ve sanatın tabiatın taklidi olduğu görüşü üzerine temellenir. Sanatın en belirgin özelliği insanı, tabiatı yani gerçekliği yansıtmasıdır. Eski Yunan’da etkileyici söz söyleyene sofist adı verilir. Sofistler söz sanatları ile güçlendirilmiş bir hitabet şeklinin etkili olduğunu savunurlar. Böylece sanatın etkisi üzerinde düşünülmeye başlanır. Bu ilk adımı Sokrates’in kelimelerin anlamı ve kavramlar üzerindeki dikkati izler. Diyalog kavramını geliştiren, tek seslilik ve tek düşünceye karşı çıkan Sokrates farklı düşüncelere ve kişiler arasında fikir alışverişine yönelerek “özgür yaratma” konusunda önemli bir gelişmeye neden olur. Ancak
Tanrıların monolitik/tek sesli hükümlerine karşı insanları kışkırttığı gerekçesiyle idam edilir. Öğrencisi olan Platon onun diyaloglarını derler ve düşüncelerinin devam etmesini sağlar. Hakikat nedir sorusuna odaklanan Platon ilk kez “taklit” ifadesini kullanır. Yeryüzünde görünen her şeyin ideler âlemindeki varlıkların bir kopyası olduğu, sanat eserlerinin de onların kopyası olduğunu ve bu kopyaların asıllarına uygunlukları nispetinde güzel olduklarını söyler.