SORU: Koruma röleleri ne için kullanılır çeşitleri nedir?
CEVAP: Elektrik iletim ve dağıtım tesislerinde genel olarak sistemi korumak için koruma röleleri kullanılır. Bunlar; - Aşırı akım rölesi - Bucholz rölesi - Faz-toprak koruma rölesi - Diferansiyel röle - Mesafe koruma rölesi Aşırı akım rölesi: Hatların, trafoların aşırı yüklenmesi yanında fazlar arası meydana gelen kısa devre durumlarında akım trafosuna bağlı olarak çalışarak kumanda devrelerine gerekli sinyalleri göndererek kesiciyi devreye sokar ve enerji hatlarını korur. Bucholz rölesi: Trafoların gövde-sargı ya da sargılar arası yalıtımın bozulması ile oluşan kaçak akım neticesinde trafo içerisinde bulunan yağ ısınarak genleşir ve gaz oluşturur. Arıza sonucu ortaya çıkan bu gazın yükselerek buchholz rölesine gelmesiyle röle, içerisinde bulunan kontaklarını kapatarak alarm vermesini ya da trafo kesicilerini devreye sokarak trafoya gelen enerji hattını açarak trafonun korunmasını sağlar. Faz-toprak koruma rölesi: Faz-toprak arası meydana gelen kısa devre durumlarında çalışarak kumanda devrelerine gerekli sinyalleri gönderir ve bu şekilde kesiciyi devreye sokarak enerji hatlarını korur. Diferansiyel röle: Trafo giriş akımı ile trafo çıkış akımı arasında oransal bir ilişki (dönüştürme oranı) vardır. Trafo sargıları, sargı-gövde arası veya giriş ve çıkış bağlantı noktaları arası bir kaçak olması durumunda trafoyu korumak için trafo kesicilerini devreye sokarak trafoyu korumaya yarar. Mesafe koruma rölesi: Yüksek gerilim iletim hatlarında meydana gelen kısa devre (hata) noktaları ile mesafe koruma rölesinin bulunduğu trafo merkezi (iletim merkezi) arasındaki uzaklığı verir. Aynı zamanda kontrol sinyalleri göndererek kesiciyi devreye sokar ve bu şekilde enerji hatlarını korumaya yarar. Mesafe koruma rölesi enerji hatlarında meydana gelen kısa devre durumunda röle ile arıza noktası arası hat empedansını ölçerek mesafeyi tespit eder.
