CEVAP:

Koyun ve Keçi yetiştiriciliğinde performans değerlendirilmesinde kullanılan ve tüm dünyaca genel kabul görmüş bazı parametreler ve hesaplamaları aşağıdaki gibidir:

Bir Batındaki Yavru Sayısı

Bu parametre koyun ya da keçilerin bir batında doğurduğu ortalama yavru sayısını ifade eder. Hedef 1,5 - 2 arasında değişir. Bu değer ırklara ve sürünün amacına (süt ya da et üretimi gibi) göre değişiklikler gösterir. ikizlik oranı da yine ırklara, bakım ve beslemeye bağlı olarak % 20 den % 90’a kadar değişen geniş bir aralıkta seyreder.

Kızgınlık Gösterme Oranı

Tohumlama sezonunda, tohumlama için ayrılan dişilerin kızgınlık gösterme oranıdır. Hedef % 100 dür. Yani tohumlanacak tüm dişilerin kızgınlık göstermesidir.

Tohumlama Oranı

Tohumlama sezonunda tohumlanan dişi oranıdır. Hedef 2 kızgınlık süresince (yaklaşık 35 gün) dişilerin %100’ünün tohumlanmış olmasıdır.

Tohumlama Sezonu

Hedef 35 gün.

Erkek / Dişi Oranı

Bu oran;

• Erkeklerin yaşına,
• Tohumlamanın yapıldığı yere (arazi, tohumlama bölmesi),
• Kızgınlığın senkronize edilip edilmediğine bağlıdır.

Erkek dişi oranı henüz yaşını doldurmamış erkekler için 1/20 (yani 1 erkek 20 dişiyi tohumlayabilir), bir yaşını doldurmuş erkekler için 1/25-30, yetişkin erkekler için ise 1/40dır. Erkek dişi oranı, dişilerin senkronize edilmesi ya da sezon dışı tohumlamalarda 1/5-10 arasında değişir.

Gebelik Oranı

Tohumlama sezonunda, gebe kalanların tohumlanan dişilere oranıdır. Hedef % 98 dir.

Yavru Atma (Abort) Oranı

Yavru atan dişilerin, gebe kalan dişilere oranıdır. Hedef bu oranın % 2nin altında olmasıdır.

Sütten Kesme Oranı

Tohumlanan dişi başına düşen sütten kesilmiş kuzu oranıdır. Bu oran için hedefler her bir ırk için farklılık göstermektedir. ikizlik oranı yüksek olan ırklarda bu oran da doğan yavru sayısına bağlı olarak yükselir. Ancak amaç, doğan yavrulardan mümkün olduğunca çoğunu sütten kesime kadar getirebilmektir. Nitekim sütten kesilen kuzu ya da oğlak sayısı koyun ve keçi yetiştiriciliğinde bir başarı ölçütü olarak dikkate alınır.

Sütten Kesen Anne Oranı

En az bir yavruyu sütten kesmiş annelerin, tüm doğuran anne sayısına oranıdır ve hedef % 95 dir. Bu oran özellikle sürünün annelik davranışları (yavruyu kabul etme) ve yavrularını besleyebilecek yeterli süt üretiminin bir ölçüsüdür.

Ortalama Günlük Canlı Ağırlık Kazancı

Doğumdan sütten kesime kadar geçen sürede kazanılan ortalama günlük canlı ağırlık kazancıdır. Günlük ağırlık kazancı dişi, erkek, tek ya da ikiz doğan yavrular için belirli düzeltme faktörleri ile standardize edilerek değerlendirme yapılır. Hedef; uygulanan yetiştirme, bakım ve besleme metoduna özellikle de ırka bağlı olarak 0,2 - 0,5 kg arasında değişir.

İlk Tohumlama, Doğum Yaşı

Hedef 7 ay içerisinde erkeklerin tohumlayabilecek, dişilerin ise tohumlanabilecek kondüsyona ulaşarak, 12 ay da dişilerin doğurabilmeleridir.

Sürüden Çıkarma (Ayıklama) Oranı

Hedef % 20dir. Sürüden çıkarma nedenleri kronik meme ya da ayak sorunları yerine daha çok yaşlılık nedeniyle olmalıdır.

Dişi (Anne) Ölüm Oranı

Her yıl ölen dişi (anne) sayısının toplam dişi (anne) sayısına oranıdır. Hedef bu oranın % 2’nin altında olmasıdır.

Doğum Sonrası Kuzu Ölüm Oranı

Sütten kesime kadar ölen yavru sayısının canlı olarak doğan yavru sayısına oranı- dır. Hedef bu oranın % 5’ den daha küçük olmasıdır.

Ölü Doğum Oranı

Ölü doğan yavru sayısının doğan tüm yavru sayısına oranıdır. Hedef bu oranın % 2’nin altında olmasıdır.

Et Üretimi

Doğuran ya da tohumlanan her dişi başına düşen satılan yavru ağırlığıdır. Bazı ülkelerde bu oran her hektar arazi başına düşen satılan yavru ağırlığı olarak ta hesaplanmaktadır.

Yapağı Üretimi

Sürüdeki her hayvan başına elde edilen kirli yapağı miktarıdır. Et üretiminde olduğu gibi bazı ülkelerde bu üretim hektar arazi başına elde edilen yapağı miktarı olarak ta hesap edilir.