TEMEL SÜRÜ SAĞLIĞI YÖNETİMİ Dersi ÇİFTLİK HAYVANLARI YETİŞTİRİCİLİĞİNDE BAKIM, YÖNETİM VE SAĞLIK soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Küçükbaş sürülerinde erkek dişi oranı nasıl ve neye göre belirlenir?


CEVAP:

Erkek dişi oranı geniş bir aralıkta değişir. Genelde yetişkin koçlar için bu oran 1:40-50 arasında değişir. Bu oran kullanılan erkeklerin ilk kez tohumlamada kullanılıyor olması, sezon dışında da çiftleştirilmiş olması ya da dişilerin kızgınlıklarının senkronize edilip edilmediğine bağlı olarak değişir. Bazı koçların 6 gün boyunca, günde 11-17 arasında aşım yapmalarına rağmen ejakulatlarında halen gebelik için yeterli spermatozoa bulunabilmektedir. Ancak bunlar istisnai durumlar olup, uygun bakım ve besleme koşullarındaki bir koç ortalama 24 saatte 8-10 koyunu tohumlayabilir ve bu performansın devam edebilmesi için koçların en az 4 gün dinlendirilmeleri gerekir (Marai&Owen, 1987). Her bir erkek için ayrılan dişi sayısının azaltılması, her dişinin bir kızgınlık periyodu boyunca birden fazla tohumlanması ihtimalini artırırken, tüm dişilerin tohumlanması için gereken süreyi ve gebe kalmayan dişi sayısını azaltır. Kızgınlıkların eş zamanlı hale getirildiği durumlarda normale göre daha fazla erkek kullanılmalıdır. Nitekim aynı anda kızgın olan çok sayıda dişinin varlığı erkeklerin daha çok aşım yapmasını gerektirir ve erkek sayısının yetersizliği gebe kalmayan dişi sayısını artırır. Sonuç olarak erkek: dişi oranı yavrulama oranından, sütten kesilen hatta pazarlanan yavru oranına kadar pek çok parametreyi etkileyerek, sürünün üreme performansını dolayısıyla da işletmenin karlılığını doğrudan etkiler.