SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI Dersi SİSTEM TASARIMI soru detayı:

CEVAP:

Arayüz tasarımı, haricı^ varlıkların (müşteriler, tedarikçiler, diğer sistemler) sistem ile nasıl etkileşimde olacağını belirleyen bir süreçtir. Arayüzler, kullanıcı arayüzü ve sistem arayüzü olarak iki grupta toplanabilir. Sistem arayüzü, sistem bütünleştirmesinin bir parçası olarak tasarlanmaktadır. Sistem arayüzü, program tasarımı ve veritabanı tasarımında ayrıntılı biçimde tasarlanmaktadır. Kullanıcı arayüz tasarımı, kullanıcının sistemle etkileşimini ve sistemin kabul ettiği ve ürettiği girdi ve çıktıları tanımlar. Böylece, kullanıcı arayüz üç temel yapı içerir. Bunlardan ilki, gezinim mekanizmasıdır. Kullanıcı, sisteme talimatlar verir ve ne yapması gerektiğini söyler (örneğin; düğmeler, menüler vb.). İkincisi, girdi mekanizmasıdır. Sistem bilgiler alır (örneğin, yeni müşteri eklemek için formlar gibi). Üçüncüsü, çıktı mekanizmasıdır. Sistem, kullanıcıya ya da diğer sistemlere bilgi sağlar (örneğin; raporlar, web sayfaları vb.). Tüm bunlar, kavramsal olarak ayrık olmasına rağmen, aslında iç içelerdir. Kullanıcı arayüz tasarımında bazı temel ilkelerin yerine getirilmesi önem arz eder. Bu ilkeler doğrultusunda, tasarımı yapılan arayüz, göze hoş görünmeli, kullanımı basit olmalıdır. Aynı zamanda, kullanıcıların işlerini gerçekleştirirken sarf ettikleri çabanın azaltılması da hedeflenmektedir.
Yerleşim planı: Kullanıcı arayüz tasarımının ilk prensibi, ekran form ve raporun yerleşim planı ile ilgilidir. Yerleşim planı, ekran ya da belge alanının düzenini belirtmektedir. Kişisel bilgisayarlar için geliştirilen birçok yazılım, Microso ya da Macintosh standartlarını izler. Bu yaklaşımda, ekran üç ana alana bölünür. En üst alan, kullanıcıya sistemde gezinim sağlar. Orta alan, kullanıcının çalışmalarını göstermek içindir. En alt alan, kullanıcının yaptıkları ile ilgili durum bilgisi içerir. İçerik bilinci: Kullanıcı, her zaman sistemde neyin nerede olduğunu ve hangi bilginin gösterileceğinin bilincinde olmalıdır. Bu içerik bilinci, arayüze, forma ve raporlardaki alanlara, form ve raporlarda bulunan bilgilere uygulanabilir. Estetik: Arayüzler tasarlanırken göze hoş gelecek şekilde olmalıdır. Ancak sanatsal objeler ile doldurulmamalıdır. Fonksiyonel ve kullanıcı için çekici olmalıdır. Kullanıcı deneyimleri: Kullanıcı deneyimi, arayüz tasarlanırken kullanıcının bilgisayar bilgi düzeyinin göz önünde tutulmasını ifade eder. Bir bilgisayar sistemi, deneyimli olan ve olmayan insanlar tarafından kullanılabilmektedir. Arayüz her iki tip kullanıcı için tasarlanmalıdır. Deneyimsiz kullanıcılar, nasıl hızlı ve kolay bir şekilde sistemi öğrenecekleriyle ilgilenirken uzman kullanıcılar, işlerini nasıl hızlıca ve kolayca tamamlayabilecekleri ile ilgilenmektedir. Çoğunlukla bu iki amaç birbirinin tamamlayıcısı durumundadır ve benzer tasarım kararları gerekir. Ancak bazen ödünleşme de söz konusu olabilir. Deneyimsiz kullanıcı için, menülerde tüm sistem fonksiyonlarına yer verilirken uzman kullanıcı menülerde sadece en sık kullanılan fonksiyonlardan oluşan daha az seçenekli menü tercih edebilir. Tutarlılık: Tasarımda, sistemin daha basit olarak kullanılabilmesi için belki de en önemli faktördür. Kullanıcının ne olacağını kestirebilmesi gerekir. Şöyle ki kullanıcı sistemin bir bölümü ile etkileşim kurduğunda, kalan bölümleri ile nasıl etkileşim kuracağını da bilir. Aynı sistemin bütün parçaları, aynı şekilde çalışır. Ayrıca, sistem diğer bilgisayar sistemleri ile organizasyonda uyumlu olmalıdır. Örneğin, birçok kullanıcı web ile tanışıktır. Bundan dolayı, web benzeri arayüzlerin kullanımı, öğrenme için geçen zamanı azaltır. Kullanıcı çabasını azaltma: Arayüz, kullanıcının işlerini tamamlamak için ihtiyaç duyduğu çaba miktarını en aza indirecek biçimde tasarlanmalıdır. Kullanıcı, en az sayıda fare tıklaması ya da klavye kullanımı ile bir noktadan diğerine erişebilmelidir. Burada, genelde üç tık kuralı kullanılmaktadır.