DOĞAL KAYNAKLAR VE ÇEVRE EKONOMİSİ Dersi ÇEVRE SORUNLARININ ORTAYA ÇIKIŞI VE NEDENLERİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Küresel çevre sorunlarının türleri nelerdir? Kısaca açıklayınız.


CEVAP: Küresel çevre sorunları çeşitli olup nedenlerine göre birbirinden farklılaşmaktadır. Küresel çevre sorunları genel olarak tek başına ortaya çıkan her türlü kirlilik ve çevre sorunlarının toplamıdır. Küresel çevre sorunları, sadece tek bir ülkeyi etkilemeyip etki alanları bütün ülkelerde olup ekolojik sistemi ve dolayısıyla ekonomik sistemi de etikileyen sınırötesi çevre sorunlarıdır. Yerel veya bölgesel olarak ortaya çıkan ve tanımlanan bu sorunlar; Ozon Tabakasının İncelmesi: Ozon gazı açısından zengin olan ve yeryüzünden 25 km kadar yükseklikten başlayan ve 40 km yukarısına kadar çıkan atmosfer katmanı ozon tabakasıdır. Bu tabaka, güneşten çıkan zararlı ışınların yeryüzüne gelmesini engelleyerek absorbe etmektedir. Eğer bu koruyucu atmosfer tabakası olmasaydı, Dünya üzerinde yaşam olamayacak kadar soğuk bir yer olacaktı. Ayrıca atmosferin % 99’undan fazlası oksijen ve azot gazlarından oluştuğu için bu gazlar, güneş ısısının zararlı ışınlarını da tutamayacak hale geleceklerdi. Ozon tabakasına zarar veren kimyasal maddelerin en önemlileri ve bilinenleri metan gazı, diazot monoksit gazı, karbondioksit ve kloroflorakarbon gazlarıdır. Ozon tabakasının incelmesine neden olan kimyasalların ve maddelerin üretimi ve kullanımını gerçekleştiren ülkeler en çok sanayileşmiş Batı ve Doğu Ülkeleri’dir. Özellikle ozon tabakasının incelmesi çevre, sağlık ve ekonomi ve birçok alanlarda çok önemli olumsuz sonuçlar yaratmaktadır. Özellikle insan sağlığına verdiği zararlar nedeniyle, çeşitli hastalıkların ve ölüm oranlarının artması küresel düzeyde dikkat çekicidir. Küresel Isınma ve Küresel İklim Değişikliği: Küresel ısınma,öncelikle insan faaliyetleri sonucunda meydana gelen sera gazları denilen bazı gazların atmosferde son yıllarda artması sonucunda meydana gelmektedir. Başlıca sera gazları ise, karbondioksit, karbon, ozon, metan, azot ve kloroflorokarbon gazlarıdır. Bu gazlar yeryüzü üzerinde sera etkisi yaratarak yeryüzününün ısınmasına ve iklim değişikliklerine neden olmaktadır. Küresel ısınma ve iklim değişikliği son yıllarda tüm dünyada konuşulan ve tartışılan önemli küresel sorunlardan birisidir. Küresel düzeyde iklim değişiminin yeryüzünün ve yaşamın sürekliliğini tehdit eden zararları nedeniyle ülkeler üzerinde sınır tanımayan bir etkisi vardır. Küresel ısınmanın ve iklim değişiminin, canlıları, ekolojik sistemi ve ekonomik sistemi olumsuz yönde etkilemesi ile bu çevre sorununu küresel bir çevre sorununa dönüşmüş ve küresel platformda ve işbirliği içerisinde düşünülmesi ve çözülmesi gerekliliğini de zorunlu kılmıştır. 1990’lı yıllar boyunca ise dünyada yedi defa en sıcak yıl rekoru kırılmıştır. Hatta 1998 yılı bin yılın en sıcak yılı olarak anılmaktadır. Bilim adamlarının yaptıkları tahminlere göre ise 1990’lı yıllardan itibaren 21. yüzyılda küresel olarak dünyanın ısısı 1,8 ile 4 °C artacağı yönündedir. Doğal Bitki Örtüsü ve Tropik Ormanların Yok Edilmesi: Doğal bitki örtüsü ve ormanlar, ekolojik sistem içerisinde çok önemli olan ve biyoçeşitliliğin, karadaki en önemli yaşam ortamlarından da birisidir. Bitki örtüsünün zarar görmesi ve ormanların tahribi, biyoçeşitliliğin, habitatların, farklı türlerin ve gen çeşitlerinin, su havzalarının, balıkların ve iklim dengelerinin de yok olması demektir. Mera, otlak olarak bilinen doğal bitki örtüsünün hayvancılık, beslenme, erozyonu ve rüzgârı önlemesi açısından önemi büyüktür. Ormanların ise odun hammaddesinin kaynağı olup aynı zamanda oksijen üretimi karbondioksit tüketimi, erozyonu engelleme, iklimi düzenleme, selleri engelleme rekrasyon ve insan sağlığı üzerine pek çok yararları vardır. Di¤er Sorunlar: Sanayileşme, fosil yakıtların kullanılması, motorlu taşıtlardan çıkan egzoz gazları ve termik santralleri faaliyetleri sürekli havayı kirleterek kükürt dioksit, azot oksit, partikül madde ve hidrokarbon yaymaktadırlar. Bu bağlamda çevre sorunu olarak hava kirliliği, özellikle sanayileşmiş ülkelerin, bölgelerin ve şehirlerin önemli sorunu olarak bilinirken, artık bu durum biraz değişmiştir. Çünkü küreselleşme ile birlikte hava kirliliği ve asit yağmurları sadece bir ülkenin, bölgenin ya da şehirlerin sorunu değil, ormanlar, millî parklar, göller, denizler de hava kirliliği ile karşı karşıya olup, küresel olarak tüm dünyanın sorunudur. Artık hava kirliliği, sanayileşmiş ve gelişmiş ülkelerin sorunu olmayıp azgelişmiş ve yoksul ülkelerin de önemli çevre sorunlarındandır.