BANKACILIK VE SİGORTACILIĞA GİRİŞ Dersi Finansal Sistem ve Bankalar soru detayı:

CEVAP:

• Uluslararası Piyasalardan Fon Sağlama Olanağının Artması Sonucunda Bankaların Varlık ve Kaynak Yapısının Değişmesi Bankaların yurtdışı piyasalardan kolaylıkla fon bulabilmeleri, banka kaynakları içindeki yabancı kaynak oranını artırmıştır. Bir taraftan bankaların kaynakları arasında yabancı kaynaklar artarken, diğer taraftan kaynakların yabancı para olarak plase edilmesiyle de varlıkların bileşimi değişmektedir. Bu ise bankaları kur riskiyle karşı karşıya
bırakmaktadır.
• Kısa Süreli, Spekülatif Para Hareketlerinin Artması Günümüz koşullarında finansal piyasalarda kesintisiz 24 saat işlem yapılabilmektedir. Bu ve benzeri gelişmeler ülkeler arasında kısa süreli, spekülatif para hareketlerini artırmıştır. Para giriş ve çıkışlarının artması banka kaynaklarında dalgalanmalara yol açmakta, buna bağlı olarak risk artmaktadır.
• Bankalarda Kur ve Faiz Riskinin Artması Bankaların varlık ve kaynakları arasında yabancı para ile ifade edilen varlık ve kaynaklarının olması ve faiz oranlarının değişkenliği bankaların kur ve faiz riskini artırmıştır.
• Ülke Riskinin Önem Kazanması Ülke riski, daha çok uluslararası piyasalara fon sunan, ihracatı finanse eden bankalar açısından daha önemli hale getirmiştir. Kredi verilen ülkelerin ödeme güçlüğüne düşmeleri bankaların ülke riskini artırmıştır.
• Bankalarca Risk Yönetim Tekniklerinin Daha Yaygın Kullanılması Bankalar artan riski kontrol edebilmek ve yönetebilmek için risk yönetim tekniklerini daha fazla kullanma durumunda kalmışlardır.
• Bankaların Bilanço Altı İşlemlerinin Artması Bankaların özellikle risklerin artmasına paralel olarak türev finansal varlıklarla ilgili işlemleri yaygınlaşmıştır. Bankaların varlık, yükümlülük ve öz kaynak olarak nitelendirilemeyen işlemleri olur. Bu tür işlemler nazım hesaplarda izlendiği için bilanço altı bankacılık ya da görünmeyen bankacılık işlemleri olarak adlandırılır. Türev işlemler de bilanço altı işlemler özelliğindedir. Artan risklere karşı türev işlemlerin artması bankaların bilanço altı işlemlerini artırmıştır.
• Yurtdışı faaliyetlerin Artması Uluslararası ticaretin ve uluslararası yatırımların artması bankaların yurtdışı örgütlenmelerini de artırmıştır. Bankalar, muhabirlik ilişkilerinin yanında irtibat büroları, temsilcilikler, şubeler, bağlı ortaklıklar şeklinde yurtdışı faaliyetlerini de artırmışlardır.
• Bankalararası Birleşmelerin ve Satınalmaların Artması Özellikle 1970’lerden sonra uluslararası bankacılık faaliyetlerinde büyük artış görülmektedir. Ülkeler arasında ticaretin ve finansal faaliyetlerin artmasına bağlı olarak uluslararası bankacılık faaliyetleri de artırmıştır. Yakınlaşma ve globalleşme eğilimleri özellikle finansal hizmetler sektöründe rekabeti artırmış bankaları yeni finansal ürünler üretmeye, var olan ürünlerde daha etkin hale gelmeye zorlamıştır. Bu gelişime
ayak uyduramayan çok sayıda kurumun olması, özellikle birçok gelişmekte olan ülkenin bankacılık sisteminde risk ve sermaye yeterliliği konusunda sorunların olması bu ülkelerdeki bankaların devralınmasında ya da birleşme faaliyetlerinde büyük artışlara neden olmuştur.
• Bankacılık Kurallarının, Düzenlemelerinin Tekdüze Uygulanması Bankaların daha güvenli kurumlar olarak çalışmalarını sağlamak, finansal piyasalarda haksız rekabeti önlemek, banka başarısızlıklarının ağır yükünden korunmak, finansal işlemlerde standardizasyonu sağlamak için uluslararası otoritelerin yapmış oldukları düzenlemeler birçok ülkenin bankacılık faaliyetlerine
yön vermektedir. Uluslararası Ödemeler Bankası(BIS) ve bu bankanın gözetimindeki Basel Bankacılık Denetim Komitesi(BCBS)’nin düzenlemeleri ülkelerin bankacılık faaliyetlerini birbirine yakınlaştırmaktadır. Basel Bankacılık Denetim Komitesi Onlar Grubu Ülkeleri’nin (Belçika, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, Lüksemburg, Hollanda, Birleşik Krallık ve ABD) merkez bankalarının üst düzey temsilcilerinden oluşmaktadır. BCBS tarafından yapılan
düzenlemeler uluslararası faaliyet gösteren bankaları hedef alsa da pek çok ülkede bu düzenlemelere uygun hareket etmektedirler. Dolayısıyla BCBS bir ulus üstü düzenleme otoritesi olarak rol oynamaktadır.