RADYO VE TELEVİZYON PROGRAMCILIĞININ TEMEL KAVRAMLARI Dersi Televizyonda Program Yönetmek soru detayı:
SORU:
Kurmaca mekan kavramını açıklayınız.
CEVAP:
Televizyon yapımları için kullanılan kurmaca mekanlar ise, televizyon stüdyoları, dizi setleri, reklam setleri ve benzeri kontrollü mekanlar olarak sıralanabilir. Bu tür mekanlar hemen akla film setlerini getirir; ancak bir televizyon programının yapım koşulları, film seti ya da tiyatro oyunundan farklıdır. Televizyon mekanları film setlerinden daha çok tiyatro sahnesine benzer. Bu mekanlar yaşanmak için
tasarlanmış mekanlar değil, bizzat programlar için tasarlanmış mekanlardır. Bu nedenle gerçekçi mekanlar hazırlamak, bizzat yaşanabilir mekanlar tasarlamak anlamına gelmez. Stüdyoda gerçekleştirilen yapımlar, yüzde yüz kontrollü mekanlar olması nedeniyle büyük kolaylıkları da beraberinde getirir. Bu
nedenle birçok televizyon yapımı stüdyoda gerçekleştirilir; ancak stüdyoda gerçekleştirilmesi uygun olmayan mekana bağımlı televizyon yapımları için stüdyo dışına çıkılabilir. Stüdyo yapımları sadece tam kontrollü mekanlar olması nedeniyle değil, aynı zamanda maliyeti düşük yapımlar olması nedeniyle de en
fazla tercih edilen yapımlar arasında gelir. Belgeseller, belirli bir yöreye ya da mekana dayalı içerikteki yapımlar dış çekim gerektiren mekanlardır. Mekana dayalı yapımların tamamının dış çekim olarak gerçekleştirilmesi gibi bir zorunluluk da yoktur. Yapımcı ve yönetmen mekana ait görüntüleri önceden
dış çekimler ile hazırlayarak daha sonra stüdyo yapımının bir bölümü olarak kullanabilme şansına da sahiptir. Tüm bu planlama süreçlerinde üç önemli etken gerekli seçimlerin yapılmasında temel belirleyiciler olarak öne çıkar:
• Mekan seçiminin program içeriğini zenginleştirmeye katkısı
• Mekan seçiminin programın yapım zorluk derecesine katkısı
• Mekan seçiminin program bütçesine yansıması
Yapımcı ve yönetmen bu etkenleri göz önünde bulundurarak yapım mekanlarını seçer ve bu seçenekler doğrultusunda yaptıkları tasarıma uymaya çalışır. Kimi durumlarda mekanlar nedeniyle ortaya çıkabilecek sınırlılıklar yönetmenleri güç durumda bırakabilir. İyi bir yönetmen, mekan sınırlılıklarını yaratıcı çözümlere dönüştürmeyi becerebilen yönetmendir. Ortalama bir yönetmen, mekan sınırlılıkları dahilinde programın akışında izleyiciye sorun hissettirmeyen yönetmen olarak tanımlanabilir. Vasatın altında bir yönetmen ise, mekandan kaynaklanan tüm sorunları izleyicisine yansıtmaktan kaçınamayan yönetmendir.