ÖRGÜT KURAMI Dersi YENİ KURUMSAL KURAM soru detayı:
SORU:
Kurum ve kurumsallaşma ne anlama gelir?
CEVAP:
Yeni kurumsal kuramda “kurum” dendiğinde,
günlük dilde bazı örgütler için kullandığımız (Türk Hava
Kurumu gibi) kurum nitelemesi anlaşılmamalıdır. Böyle
bir kullanım, daha ziyade eski kurumsal anlayışın kurum
kavramına yakındır. Eski kurumsal anlayışta Selznick
(1949), örgüt ve kurum kavramlarını ayırmaktadır. Örgüt,
amaçlara ulaşmak için sadece rasyonel bir araçtır, kurum
ise araçsal değeri ötesinde sembolik bir değer kazanmış
bir örgüttür. Kurum olan örgüt, ortak değerlere adanmış ve
kendine özgü istikrarlı bir karakter edinerek diğerlerinden
farklılaşan örgüttür. Öyle ki kurum hâline gelmiş bir
örgüt, başarısız dahi olsa hayatını sürdürmeye devam eder
çünkü çalışanlar ve çeşitli toplumsal kesimler tarafından
kendisine bir değer atfedildiği için çok sorgulanmaz. Eski
kurumsal anlayışa göre kurumsallaşma ise düzensiz ve
gevşek bir örgütlenmeden ya da teknik faaliyetlerden,
düzenli, istikrarlı ve sosyal olarak bütünleşik örüntülerin
doğması anlamına gelir. Bu kurumsallaşma anlayışı,
günlük dilde, kişilerin (özellikle yöneticilerin veya şirket
sahiplerinin) keyfi uygulamalarının geçersiz olduğu,
oturmuş bir sisteme sahip örgütleri nitelemek için
kullanılan kurumsallaşma kavramına çok yakındır.
Örneğin, “aile şirketlerinin kurumsallaşması” dediğimizde
genellikle bunu kastederiz. Ancak yeni kurumsal kuramda,
kurum kavramı yanı sıra kurumsallaşma kavramı da
farklıdır.