BİLİM FELSEFESİ Dersi BİLİMSEL TEORİLERİN GELİŞİMİ soru detayı:

CEVAP:

(1) teori dizisi teorik olarak gelişen bir dizidir.
Ancak ve ancak aşağıdaki koşullar yerine gelirse:
• (i) Θ1, Θ2, Θ3, Θ4 teorilerinin tümüne ortak olan
postulatlar vardır. Bu ortak postulatların
kümesini Θ olarak gösteriyoruz. Buna göre Θ
kümesi, her Θi teorisinin postulatlarının bir alt
kümesidir. Θ postulatlar kümesine (1) teori
dizisinin katı çekirdeği (hard core) denir. Katı
çekirdeğe ait postulatlara (1) teori dizisinin temel
hipotezleri denir. Dolayısıyla Θ, (1) dizisinin
temel hipotezlerinin kümesidir.
• (ii) (1) teori dizisine ait her Θi teorisinin
postulatlar kümesi, Θ temel hipotezler kümesi ile
Θ1’ olarak gösterdiğimiz yardımcı hipotezler
kümesinin birleşimidir. Θ1’ yardımcı hipotezler
kümesine Θi teorisine özgü koruyucu kuşak
(protective belt) denir (Aşağıda görüleceği gibi,
Θ1’ kümesine ait yardımcı hipotezlerin işlevi,
katı çekirdeğe ait temel hipotezlerin
yanlışlamasını önlemektir.).
• (iii) i = 2, ... , n olduğunda, Θi-1 teorisinden
türetilen ve daha önce yanlışlanmış olmayan her
öndeyi, Θi teorisinden de türetilebilir. Bir de Θi-1
teorisiyle açıklanan her olgu Θi teorisi tarafından
en azından yaklaşık olarak açıklanabilmelidir.
• (iv) i = 2, ... , n olduğunda, Θi teorisinden ( Θi-1
teorisinden türetilemeyen) yeni ve beklenmeyen
bir olgunun öndeyisi türetilebilmelidir.