İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi İktisadi Düşünceler Tarihine Giriş soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Lakatos’un Bilimsel Araştırma Programları yaklaşımı nedir?


CEVAP:

Lakatos’a göre bilim, bir bütün olarak devasa bir araştırma programı sayılabilir. Bilimsel Araştırma Programları hem pozitif hem de negatif bir biçimde ileride yapılacak araştırmalara kılavuzluk sağlayan teorik yapıdır. Bilimsel Araştırma Programı aynı bakış açısına sahip ve birbirini takip eden teorilerden oluşan tarihi bir süreçtir. Başka bir deyişle Lakatos’a göre bir bilimin tarihi birbirlerinin yerini almaya çalışan alternatif Araştırma Programları’nın tarihinden oluşur. Lakatos’un, Bilimsel Araştırma Programının iki temel kavramı vardır. Bunlardan birincisi katı çekirdek’dir. Bir araştırma programının ayırt edici niteliği katı çekirdeğidir. Katı çekirdek, programın geliştirildiği temel hipotezlerden oluşur. Pozitif keşif, araştırma programının nasıl geliştirileceğini gösteren ilkeleri içerirken, negatif keşif de bunun tersi olarak katı çekirdeğin değiştirilemeyen kural ve yöntemlerinden oluşur. Lakatos’un üzerinde durduğu ikinci kavram, koruyucu kuşaktır. Koruyucu kuşak, Bilimsel Araştırma Programının çürütülebilir yönlerinin nasıl değiştirilebileceği ve geliştirilebileceği ile ilgilidir. Katı çekirdek sabit ve değişmez olmasına karşın, koruyucu kuşak kavramsal olarak daha esnektir ve değişebilir. Belli bir zamandaki geçerli teori aslında zaman içinde ardı sıra birbirlerinin yerini alan ve diğerlerinden kısmen farklı olan ancak katı çekirdeği aynı olan teorilerdir. Lakatos bu şekilde bilimsel düşüncelerdeki değişmelerin bütününü Araştırma Programları kavramı ile ifade etmektedir.