İNSAN DAVRANIŞI VE SOSYAL ÇEVRE II Dersi Sosyal Adalet, Ayrımcılık ve İnsan Hakları soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Lerner'e göre adaletsizlik karşısında insanlar, ayrımcılığı meşrulaştırmak amacıyla, olayı nasıl yorumlar?


CEVAP:

Lerner (1980), adaletsizlik durumu karşısında insanların, olayın sonucundan ziyade, bu olumsuzluğa yol açan ‘nedeni’ tekrar yorumlayabildiklerinden söz eder (akt. Göregenli, 2012b). Bu süreç iki farklı şekilde yaşanabilir. Birisinde ayrımcılığın kurbanı olan kişi, başına gelenleri “kötü” veya “ahlâksız” davranışları nedeniyle hak etmiş olarak görülebilir. Örneğin; “Gece geç saatte yalnız başına dışarıda olan bir kadının tecavüze uğradığı” gerçeği, mağdurun geç saatte yalnız başına yürümesi veya saldırganın evine gitmiş olması gibi nedenlerle açıklanır. Ayrımcılığın diğer bir açıklama tarzıysa, gözlemcilerin, kurbanın “karakterini” yeniden yorumlamaları şeklinde olabilir. Aynı örnek üzerinden düşünürsek, mağdur olan kadının yaşadıkları, “akılsızlık” veya “ahlâksızlık” gibi olumsuz kişilik özellikleriyle anlamladırılabilir. Burada, yaşanan olay, mağdurun kötü kişilik özellikleriyle anlamlandırılmakta ve açıklanmaktadır. Sonucunda mağdurun değersizleştirildiği her iki açıklama tarzında da, ayrımcılığın esas aktörleri, yani failler ve olayın içinde gerçekleştiği durumsal faktörler gizlenmektedir.