SORU: Locke’un, “zihinde daha önce duyulardan geçmemiş hiçbir şey bulunmaz” ifadesini açıklayınız.
CEVAP: Locke Descartes’ın doğuştan ideler düşüncesine karşı çıkmakta ve tüm bilginin duyu verileri temelinde yükseldiğini savunmaktaydı. Ona göre zihin, başlangıçta boş bir levhadır. Bu levha duyusal deneyimlerimizle giderek dolmaya başlar. Yani zihnin tüm içeriği duyu verilerinin sağladığı bilgilerle oluşur. Duyularımız önce duyulur tikel nesnelere yönelir ve bu nesnelerin etkisi sonucu zihne bunların seçik algıları iletilmiş olur. Locke bunlara duyum (sensation) der ki, duyum idelerimizin ilk kaynağıdır. İdelerimizin öteki kaynağı ise zihnimizin işlemleridir. Zihnimiz duyular yoluyla kazandığımız ideler üzerinde çalışıp onları algılar. Böylece nesnelerden edinemeyeceğimiz başka ide kategorileri sağlar. Bunlara da düşünüm denir. Çünkü bu kaynağın sağladığı ideleri zihin yalnızca kendi iç işlemleri üzerinde düşünerek edinir. Zihnimizin tüm içeriği ya duyumdan ya düşünümden gelir ve düşünüm daima duyumdan sonradır. Önce duyular yoluyla dış dünyadaki nesnelerden sağlanan ideler algılanır, sonra zihin bunların üzerinde düşünür. O halde zihnimizde, daha önce duyulardan geçmemiş hiçbir şey bulunmaz.
