SORU:
M-ticaret ve e-ticaret arasındaki kökenleri, teknolojisi ve hizmetin doğası açısından gözlenen temel farklar nelerdir?
CEVAP: - Kökenleri açısından: Yaygın bir şekilde genişleyen ağlar ve İnternete neredeyse ücretsiz erişim nedeniyle e-ticaret mesafeyi kapatır ve işletmelere dünya genelinde diğer işletmelere ve tüketicilere ucuza mal ve hizmetler göstermesine ve satmasına imkân verir. Internet dünyasında çok şey hediye edilir ya da neticede trafiği kâra dönüştürmenin bulunabileceği şeklinde (muhtemelen reklam gelirleri yoluyla) bir indirim umudu vardır. Buna karşın m-ticaret, iş rekabetinin sert olduğu özel mobil endüstrinde ücretli hizmetlerden kaynaklanmaktadır. Telekomünikasyon dünyasında kullanıcılar iletilen veri paketinin büyüklüğüne ve kullanılan servislere göre yayın süresi için ücret öderler. Bu yüzden farklı kökenlerinden dolayı m-ticaretin ve e-ticaretin müşteri tabanları oldukça farklıdır.
- Teknoloji açısından: E-ticaretin temel altyapısı internet’tir. Bunun, küresel ağlar arası iletişim sorununu çözen ve güvenilir bir şekilde berberleriyle iletişim sağlayan köklü bir protokolü, ki bu TCP/IP’dir (İletim Kontrol Protokolü/Internet Protokolü), vardır. Buna karşın, m-ticaret hizmetleri globalden (örneğin uydu üzerinden) bölgesele (mesela üçüncü nesil ağ standartları (3G), kablosuz bağlantı (Wi-Fi) (IEEE 802.11 türünün standartları) ve i-mode ağ standartları) ve kısa mesafeye (Bluetooth ve Ultra Genişbant) kadar olan aralıkta değişen çeşitli kablosuz medya iletişim standartları tarafından sınırlandırılmıştır. Cep telefonu operatörler birbirleriyle rekabet edebilmek için GSM (Küresel Mobil İletişim), TDMA (Zaman Bölmeli Çoklu Erişim) ve CDMA (Kod Bölmeli Çoklu Erişim) gibi farklı sistemleri ve standartlar kullanmaktadır. Bunun sonucu olarak m-ticaret uygulamaları aygıt ve operatöre bağımlı olma eğilimindedir. E-ticaret uygulamalarının patlaması aslında eksiksiz metin girişli klavyeler, büyük ekranlar, azımsanmayacak bellek ve yüksek işlem gücüne sahip olan PC’lern yaygın kullanımı dolayısıyladır. Buna karsın cep telefonları ve PDA’lar (Kişisel Dijital Asistanlar da denilmektedir ya da Avuç-içi Bilgisayarlar da denilebilir, mesela iPAQ ve Palmpilot) gibi mobil aygıtlar hâlâ tekdüze standartları, operasyon kolaylığını, işlem güvenliğini, minimum ekran boyutunu ve ekran türünü içeren bazı engeller sunmaktadır.
- Hizmetlerin doğası açısından: Web, zengin bilgi aramasına ve dağıtımına imkan veren yaygın erişilirliktir. Sofistike elektronik işlem süreci arka-uç kurumsal bilgi sistemlerle kolayca entegre olabilir. Buna karşın, m-ticaret uygulamalarının dağıtımı özel kablosuz iletişim operatörlerine dayanır. Bu hizmetler genellikle belirli bir bölgede dağıtılmaktadır ve oldukça basit, daha kişiselleştirilmiş, konuma-özgü ve zaman duyarlıdır. Bununla beraber, e-ticaretin hızlı büyümesi online alışveriş ve müşteri hizmetlerini hedeflemiş dot.com şirketlerinin patlamasıyla başlamıştır. Gitgide vurgu İnternetin gerçek iş değerinden faydalanmak için B2B’ye ve son zamanlarda da e-işe kaymıştır. Buna karşın mobil ticaret, insandan insana iletişimle başladı ve insan ile sistemler arasındaki etkileşimler yoluyla başlatılan daha fazla hizmetlerle gelişti. Örneğin, yerel hava durumu bilgisi, yerel bir restoranı bulma vb.
