II. ABDÜLHAMİT DÖNEMİ TÜRK EDEBİYATI Dersi EDEBİYAT-I CEDÎDE ROMAN VE HİKAYESİNDEN METİN ÇÖZÜMLEME ÖRNEKLERİ soru detayı:

CEVAP:

Eseri dört birime ayırmak mümkündür. İlk birim Tepebaşı’ndaki ziyafet sahnesi ve burada bulunan insanları tanıtmakla görevli kısımdır. Bu kısmı Ahmet Cemil’in çocukluğu ve öğrenim hayatını konu alan sayfalar takip eder. Bu birimi “tanıtma” olarak adlandırmak yararlı olur. İkinci birimde Ahmet Cemil’in matbaa çevresinde faaliyetleri, Raci ile ilişkileri, bu çevredeki arkadaşlıkları anlatılır. Üçüncü birim ise kitapta 10. Bölüm olarak gösterilen kısmın “Bu senenin kışı, takatini tüketen bir sefalet devresi oldu” cümlesiyle başlamaktadır. Burada, Ahmet Şevki Efendi, Ahmet Cemil’e kız kardeşi İkbal’i matbaa sahibinin oğlu Vehbi Bey’le evlendirmesini teklif eder. Böylece, evdeki ve matbaadaki huzurun bozulmasına zemin hazırlanır. Vehbi Bey, yalnız İkbal’in ölümüne sebep olmaz. Matbaadaki düzenin bozulmasına, çalışanların ayrılmasına, Süleymaniye’deki küçük evin rehin edilmesine, Ahmet Cemil’i hayata bağlayan bütün ümitlerin ortadan kalkmasına da sebep olur. Dördüncü ve son birim, İkbal’in ölümü ile başlar. 

Eserin tamamında bu birimler Ahmet Cemil etrafında birleşen, iç içe girmiş olaylarla birbirlerine bağlanır. Denilebilir ki hayata ait gerçeklikler metne bütünlük kazandırır. Bu bütünlük, eserin başından sonuna gelişerek devam eden bazı ilişkiler etrafında vücut bulur: Bu ilişkilerin merkezinde Ahmet Cemil bulunmaktadır.