TOPLUMSAL DEĞİŞME KURAMLARI Dersi Materyalist ve İdealist Toplumsal Değişme Anlayışları: Karl Marx ve Max Weber soru detayı:
SORU:
Marx, “sadece ekonomik çıkarlar gerçek çıkarlardır, diğer, örneğin siyasal, ulusal ve dinsel çıkarlar ekonomik çıkarların sadece yansımalarıdır” görüşüne Weber'in yaklaşımı nedir?
CEVAP:
Nedenler olarak fikirler Weber’in idealist (düşünce temelli) toplumsal değişme anlayışının kanıtıdır. Weber, Marx’ın “sadece ekonomik çıkarlar gerçek çıkarlardır, diğer, örneğin siyasal, ulusal ve dinsel çıkarlar ekonomik çıkarların sadece yansımalarıdır” görüşünün indirgemeciliğe, yani her türden olguyu tek bir faktöre, ekonomik olgulara indirgemeye yol açtığını düşünür. Ona göre, fikirler olarak dinsel düşünceler, sadece herhangi bir neden türü olmayıp, belirli bağlamlar ve konjonktürlerde daha temel, bazen birincil rol oynayabilirler. Bu yüzden Weber Protestan Ahlâkı ve Kapitalizmin Ruhu’nda dinsel bir kaygının modern kapitalizmin yaratılması açısından vazgeçilmez önemde olan kesinlikle etkili tarihsel bir faaliyete nasıl yol açtığını göstermeye çalışır.