HALK MASALLARI Dersi Masal Nedir? Nasıl Tanımlanır? soru detayı:
SORU:
Masalların hem sözlü hem yazılı olarak bir gelenek içerisinde varlığını devam ettirdiğini ifade eden, ayrıca dinleyiciyi önemseyen ve dinleyicinin masal metnine etkisini vurgulayan tanımı yazınız.
CEVAP:
Türk Dünyası masalları üzerine çalışmaları bulunan Selami Fedakâr, Özbek Sözlü Geleneğinde Masallar adlı kitabında masalı daha geniş bir bakış açısıyla şu şekilde tanımlamıştır: “Halkın ve anlatıcıların hayal gücüne bağlı olarak kurmaca temelinde ilk örnekleri sözlü, sonradan hem sözlü hem de yazılı olarak yaratılan; çeşitli seviyelerde anlatma yeteneğine sahip anlatıcılar tarafından aktarılan; anlattıklarına inandırmak iddiası olmamakla birlikte, toplumun farklı kesimlerinden oluşan dinleyicilerde gerçek etkisi yaratabilen; kahramanları insan, hayvan veya olağanüstü varlıklar olan, bazı örneklerinde yaşanması mümkün olmayan olağanüstü olayları, bazı örneklerinde ise yaşanması muhtemel gerçekçi olayları konu edinen, anlatılan olaylar bakımından gerçeküstü, fakat ifade ettiği anlam bakımından hayatın gerçekliğiyle yakından ilgili; başında, ortasında ve sonunda kalıp ifadelere yer verilen, dinleyenleri eğlendirmek, eğitmek, öğüt vermek ve kıssadan hisse çıkarmak işlevleri olan bir anlatı türüdür.”