OSMANLI MUTFAĞI Dersi Saray Mutfağı soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Matbah-ı Âmire müştemilâtının kuruluşu hakkında bilgi veriniz.


CEVAP:

Dört yüz yıla yakın Osmanlı iktidarının merkezi olarak kalan Topkapı Sarayı (Yeni Saray), İstanbul’un fethini müteakip II. Mehmed tarafından yaptırılmıştır. (1460-1478 arasında). Bu dönemde, Matbah-ı Âmire müştemilâtı, hâlen bulunduğu yerde, ikinci avlunun sağ tarafında kurulmuştu. Mutfağa bağlı birimlerden olan bir fırın da birinci avlunun sağ tarafında dört kubbeli olarak tesis edilmişti. 16. yüzyılda mutfak kompleksine kayda değer ilaveler yapıldığı, bunların önemli bir kısmının Kanunî Sultan Süleyman (1520-1566) dönemine ait olduğu anlaşılmaktadır. 1574’teki büyük yangından sonra ise müştemilat, yeniden inşa edilmiştir. Bu durum mutfak binalarının orijinal halinin sayı ve genişliğinin tespitini oldukça zorlaştırmıştır. Hatta mimarlık tarihçileri arasında, mutfakların ilk haliyle kaç bölümden oluştuğuna dair süregiden bir tartışma vardır. Mutfakların kuruluşunda iki veya dört gözlü olduğunu düşünenler olduğu gibi, iki gözün ihtiyacı karşılamaya yetmeyeceği, en azından Edirne sarayında var olduğu bilinen sekiz gözden aşağı olmaması gerektiğini savunanlar da olmuştur.