CEVAP:

İkinci bölüm, düzenlenmiş tam bir derleme
anlamına gelen “Digesta” ya da “Pandektis”’tir. Klasik
dönemin Salvius Iulianus, Celsus, Marcellus, Papinianus,
Paulus gibi en değerli hukukçularının eserlerinden alınmış
ve belli bir sistem içinde toplanmış parçalardan
oluşmaktadır. Bu niteliğiyle Digesta, Iustinianos’un
eserinin hukuk bilimi ve hukuk tarihi açısından en önemli
kısmı olup 50 kitaptan oluşmaktadır. Digesta,
Tribonianos’un başkanlığında on yedi kişiden oluşan bir
kurul tarafından 530-533 yılları arasında üç yıl içinde
hazırlanmış ve Institutiones’le birlikte yayımlanmıştır.
Medeni hukuk derlemesinin üçüncü bölümü “Codex”
adını taşır. Iustinianos, 528 yılında eski
kanunlaştırmalardan (codex) da yararlanılarak o tarihe
kadar çıkarılmış bütün emirnameler de eklenmek suretiyle yeni bir imparator hukuk derlemesi hazırlanmasını istedi.
Bu eser bir yıl içinde hazırlanarak 529 yılında yayımlandı.
Institutiones ve Digesta hazırlanıp 533 yılında
yayımlandıklarında Codex’in yapılmasından beri dört
yıllık bir süre geçmiş ve bu arada İustinianos pek çok yeni
emirname çıkarmıştı. 529 tarihli Codex’in güncellenerek
yenilikler ve değişiklikler getiren bu yeni emirnamelerin
eklenmesi amacıyla Codex elden geçirilerek 534 yılında
yeniden yayımlandı. Codex 12 kitaptan oluşmuştur.
Çalışmanın son bölümünü yeni emirnameler manasına
gelen (Latince) “Novellae” ya da (Yunanca) “Neares”ler
oluşturur. İustinianos imparatorluğu süresi içinde
(534-565) birçok önemli kanun ve emirname çıkarmıştı.
Bu emirnamelerin tamamına yakınının dili Yunancaydı,
çok azı Latince yazılmıştı. Resmi bir koleksiyonu yoktur,
özel derlemeleri yapılmıştır ve en kapsamlısında
168 emirname yer almaktadır.