PARA POLİTİKASI Dersi PARA ARZININ BELİRLENME MEKANİZMASI soru detayı:
SORU:
Merkez bankasının, bankacılık sistemine kredi açması karşılığında para yaratma sürecini açıklayınız.
CEVAP:
Merkez bankasının pasiflerindeki rezervler, ticari bankaların aktifidir. Ticari bankaların hanehalkı veya şirketlere kullandırdıkları krediler ise ticari bankaların aktifidir. Bankaların bilançosunun pasifinde ise merkez bankasından aldıkları reeskont kredileri, hanehalkı veya şirketlerden topladıkları mevduatlar bulunmaktadır. Bu bağlamda Bankalar para arzı sürecinin önemli aktörlerindendir. Bankaların parasal taban talebi karşılıklar için rezerv talebinden oluşur. Bu da bankaların toplam mevduatına, kısa vadeli fon maliyetine (reeskont oranı), kısa vadeli varlıkları gelirine ve ekonomik faaliyetin canlılığına bağlı olarak değişir. Bankalar kendileri tarafından iskonto edilen senetleri Merkez Bankası’na götürüp, iskonto ettirerek merkez bankalarından kredi alabilirler. Bu sayede piyasaya para çıkarılmış (arz edilmiş) olmaktadır. Bu işleme reeskont, reeskont sırasında uygulanan faiz oranına ise reeskont faiz oranı denir.