SORU: Metafizik ve ontolojik görüşleri çerçevesinde Platon’un estetik bilgi konusundaki görüşleri nelerdir?
CEVAP: Platon’a göre, özel olarak ressamlar genel olarak da tüm sanatçılar bir şeyin aslında gerçeklikten “üç derece uzağını” yaparlar. Onların yarattığı “gölgenin gölgesidir”. Örneğin, bir sedirin Tanrı tarafından yaratılmış mükemmel biçimi, sedir İdeası vardır. Onun yanında sedirin dülger tarafından yapılmış, dokunabileceğimiz, üstünde ya tıp uzanabileceğimiz yönü vardır. Bir de sedirin ressam tarafın dan üretilen resmi, kopyası vardır. Platon’a göre, gerçek sedir, sedir İdeasıdır. Dülgerin yaptığı sedir gerçeklikten, sedir biçiminden bir derece uzatır. Ressamın yaptığı sedir resmi ise kopyanın kopyasıdır. Platon’a göre, sanatçı doğaya ayna tutarak gerçeğin kopyasını, taklidin taklidini, yani değersiz ve gerçeklikten uzak olanı üretir. Buna karşın zanaatçı, işçiliğiyle ürettiği eserin bilgisine sahip kişiyken; sanatçı, benzetmesini veya taklidini ürettiği nesne ile ilgili tam bir bilgiye sahip olmadan üreten; zanaatçıdan daha az bilgisi olan kişidir. Bir şeyin kullanıcısı o şeyi deneyimle en iyi bilendir. O şeyi yapan kişiye kullandığı şeyin iyi ve kötü taraflarını en iyi anlatacak kişidir. Kaval çalan, kaval ustasına bilgi verir, kavalın nasıl olması gerektiğini söyler, o da ona göre yapar. Benzetmeci veya taklitçi “benzettiği şeylerin aslını ne kendi bilir ne de başkalarından öğrenir”. O, ortaya çıkardığı şeyin bilgisine sahip değildir.
