TOPLUMSAL CİNSİYET ÇALIŞMALARI Dersi Medya ve Toplumsal Cinsiyet Çalışmaları soru detayı:
SORU: Mevcut etik zeminde gazeteci/haberci kadına yönelik şiddet haberlerinde nasıl bir farkındalık geliştirebilir?
Mevcut etik zeminde gazeteci/haberci kadına yönelik şiddet haberlerinde nasıl bir farkındalık geliştirebilir?
CEVAP: Dursun (2010), mevcut etik zeminde gazeteci/haberci kadına yönelik şiddet haberle- rinde nasıl bir farkındalık geliştirebilir sorusuna şöyle bir öneri getirmektedir:
• Mahremiyet:
Gazeteci, bütün kişilerin gizlilik hakkına saygı duyar ve kamu yararı olmadıkça veya bu kişiler şeffaflık istemedikçe özel hayatlarına dair haber yayınlamaz. Gazeteci, kamu yararı aksine olmadıkça, bireylerin mahremiyetine saygı duyar.Gazetecilerin özellikle şiddete maruz kalan kadınların haberini yaparken onların fotoğrafını kullanması ve kadınlara ilişkin pek çok detayı vermesi bazen vücutlarının çıplak fotoğraf yayınlanması önemli bir mahremiyet ihlalidir.
• Kişilik hakları:
Cinsel saldırılarla ilgili durumlarda 16 yaşından küçük çocukların kimlikleriaçıklanmamalıdır. Çocuğun kimliğinin açığa çıkarılabileceği yerlerde “ensest” sözcüğü kullanılmamalıdır. Basın, cinsel saldırının kurbanlarının kimliğini vermemeli, kanun izin verme- dikçe veya yeterince meşru değilse, kimliğin açığa çıkabileceği malzemeyi de yayınlamamalıdır. Kaza, felaket ve trajedilerde yaralıyı ve kurbanı korumak, kamunun bilgilenme hakkından önce gelir. Cinsel şiddet kurbanlarının isimleri (genel yarar bakımından kurbanın kendisi istemedikçe) yayınlanmamalı, veya kimliği açığa çıkacak ölçüde ayrıntı veril- memelidir. Günümüz tarihinde bir kişilik veya genel kamu yararına dokunan bir durumsöz konusu olmadıkça kurbanın kimliği, bir kaza veya suç çevresindeki olayları anlamak bakımından gereksizdir. Olayla ilgisi bulunmayan akrabaların yasal kişisel haklarına saygı duyulmalıdır. Genel kamu yararı ve tarihi bir kişilik olmadığı sürece intihar durumlarında isim ve ayrıntı yayınlamak meşru değildir. Yetişkinlerle ilgili haberlerde, çocukların zarar görme olasılığı varsa “çocuğun yüksek yararı” gözetilerek fail ve/veya mağdurun kimliği gizli bırakılabilir.
• Fotoğraf kullanımı:
Medyada kadın bedeni en fazla fotoğraf kullanımı veya görsel öğelerle metalaşmakta- dır. Bu nedenle de fotoğraf kullanımı özel bir öneme sahiptir. Gazeteci, 16 yaşından küçük çocukların fotoğrafını veya röportajını, ondan so- rumlu ailesinin veya bir yetişkinin rızası olmadığı durumda, çocuğun iyiliği için yayınlamamalıdır.Bir suçun kurbanı olan veya matemdeki kişinin resmi veya ismi, onun rızası olmadan kullanılmamalıdır. Ancak kurbanın kamuya mal olmuş resmi bir kişi olduğu özel durumlarda resim veya isim rıza olmaksızın kullanılabilir. Yanlışı temsil eden veya yaralayıcı resimlerin bilinçli yayınlanmasına izin veril- memelidir.
Dursun (2010), mevcut etik zeminde gazeteci/haberci kadına yönelik şiddet haberle- rinde nasıl bir farkındalık geliştirebilir sorusuna şöyle bir öneri getirmektedir:
• Mahremiyet:
Gazeteci, bütün kişilerin gizlilik hakkına saygı duyar ve kamu yararı olmadıkça veya bu kişiler şeffaflık istemedikçe özel hayatlarına dair haber yayınlamaz. Gazeteci, kamu yararı aksine olmadıkça, bireylerin mahremiyetine saygı duyar.Gazetecilerin özellikle şiddete maruz kalan kadınların haberini yaparken onların fotoğrafını kullanması ve kadınlara ilişkin pek çok detayı vermesi bazen vücutlarının çıplak fotoğraf yayınlanması önemli bir mahremiyet ihlalidir.
• Kişilik hakları:
Cinsel saldırılarla ilgili durumlarda 16 yaşından küçük çocukların kimlikleriaçıklanmamalıdır. Çocuğun kimliğinin açığa çıkarılabileceği yerlerde “ensest” sözcüğü kullanılmamalıdır. Basın, cinsel saldırının kurbanlarının kimliğini vermemeli, kanun izin verme- dikçe veya yeterince meşru değilse, kimliğin açığa çıkabileceği malzemeyi de yayınlamamalıdır. Kaza, felaket ve trajedilerde yaralıyı ve kurbanı korumak, kamunun bilgilenme hakkından önce gelir. Cinsel şiddet kurbanlarının isimleri (genel yarar bakımından kurbanın kendisi istemedikçe) yayınlanmamalı, veya kimliği açığa çıkacak ölçüde ayrıntı veril- memelidir. Günümüz tarihinde bir kişilik veya genel kamu yararına dokunan bir durumsöz konusu olmadıkça kurbanın kimliği, bir kaza veya suç çevresindeki olayları anlamak bakımından gereksizdir. Olayla ilgisi bulunmayan akrabaların yasal kişisel haklarına saygı duyulmalıdır. Genel kamu yararı ve tarihi bir kişilik olmadığı sürece intihar durumlarında isim ve ayrıntı yayınlamak meşru değildir. Yetişkinlerle ilgili haberlerde, çocukların zarar görme olasılığı varsa “çocuğun yüksek yararı” gözetilerek fail ve/veya mağdurun kimliği gizli bırakılabilir.
• Fotoğraf kullanımı:
Medyada kadın bedeni en fazla fotoğraf kullanımı veya görsel öğelerle metalaşmakta- dır. Bu nedenle de fotoğraf kullanımı özel bir öneme sahiptir. Gazeteci, 16 yaşından küçük çocukların fotoğrafını veya röportajını, ondan so- rumlu ailesinin veya bir yetişkinin rızası olmadığı durumda, çocuğun iyiliği için yayınlamamalıdır.Bir suçun kurbanı olan veya matemdeki kişinin resmi veya ismi, onun rızası olmadan kullanılmamalıdır. Ancak kurbanın kamuya mal olmuş resmi bir kişi olduğu özel durumlarda resim veya isim rıza olmaksızın kullanılabilir. Yanlışı temsil eden veya yaralayıcı resimlerin bilinçli yayınlanmasına izin veril- memelidir.