HUKUK SOSYOLOJİSİ Dersi Uyma Davranışı soru detayı:

CEVAP:

Psikolojide bir çalışmanın, belli bir kurumda yapılması, ölçüm için teknik ekipman yeterliyse ve süreç yetkin bir şekilde yürütülüyorsa çalışma verilerinin değerlendirilmesinde herhangi bir önem arz etmez. Fakat bu durum Milgram’ın deneyi için geçerli değildir. Zira deney gözlemcisinin emirlerine uyulmasında onun güçlü bir kurumsal arka planın olması önemlidir. Örneğin Milgram’ın deneyi
gerçekleştirdiği Yale Üniversitesi, neredeyse tüm deneklerin saygı duyduğu bir kurumdur. Deneklerin birçoğu deneyin Yale Üniversitesi tarafından yapılmasının kendilerini güvende hissettirdiğini ve başka kurum tarafından yapılıyor olması durumunda deneye katılmayacaklarını belirtmiştir (Milgram, 1947, s. 69).

Bu nedenle otoritenin mevkii ve saygınlığı, itaat açısından ciddi bir önem arz etmektedir. Bu varsayımı doğrulamak için Milgram, deneyini Yale Üniversitesi yerine Bridgeport’ta bulunan eski bir binada bilinmeyen bir kurum adına tekrarlamıştır. Deneyin diğer bütün koşulları ilk deneyle aynıdır (Milgram, 1947, s. 70).
Deney, şehrin alışveriş merkezinde yer alan üç odalı bir dairede yapılmıştır. Laboratuvar, özensiz döşenmiş, pis ve az çok saygı uyandıracak bir durumdadır. Denekler, deneyin özel bir şirket tarafından endüstriye katkı sağlamak amacıyla yapıldığı konusunda bilgilendirilmiştir (Milgram, 1947, s. 71).

Deneyin sonunda ilk deneydeki %65’lik oran, %48’e kadar düşmüştür (Milgram, 1947, s. 70, 71). Yani yüksek saygınlığa ve mevkiye sahip bir kaynaktan gelen sosyal etkide uyma davranışı daha fazla olmaktadır.