ENDÜSTRİ SOSYOLOJİSİ Dersi TÜRKİYE'DE SANAYİLEŞME soru detayı:
SORU:
Milli Koruma Kanunu nasıl bir işlev görmüştür?
CEVAP:
1940 yılında çıkarılan Milli Koruma Kanunu; hangi malın, kimin için ve nasıl üretileceğini piyasaya göre belirleyen kapitalist sistemin sınırlarını zorlamıştır. Milli Korunma Kanunu’nda yer alan “Halk ve Milli Müdafaa ihtiyaçlarını temine matuf bilümum ticari ve sınai muameleleri ifa etmek ve Hükümet tarafından bu kanundaki salahiyetler dairesinde verilecek diğer işleri görmek üzere İcra Vekilleri Heyeti karariyle hükmi şahsiyeti haiz müesseseler ihdas olunabilir.” hükmü gereğince Petrol Ofisi ve Ticaret Ofisi ihdas edilmiştir. Tavan fiyat uygulamaları nedeniyle arz talep dengesi bozulmuş ve karne ile temel tüketim mallarının dağıtımı yapılmıştır. Temel gıda ve tüketim mallarının halka dağıtımı için Dağıtma Ofisi ve Mahalle Dağıtma Birlikleri kurulmuştur. Ancak Milli Korunma Kanunu, Varlık Vergisi Kanunu (1942) ve Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (1945) nedeniyle gerçekleştirilen uygulamalar; geniş halk kitleleri üzerinde tepkilere neden olmuştur. Bu tepkilere ilaveten dış konjonktürdeki gelişmelerin de etkisiyle uygulanan devletçi politikalardan vazgeçilmiş, çok partili sisteme geçişle birlikte 1950 yılında Demokrat Parti iktidara gelerek liberal iktisat politikaları uygulanmaya başlanmıştır.