MİKRO İKTİSAT Dersi EKSİK REKABET PİYASALARI-MONOPOL, MONOPOLCÜ REKABET VE OLİGOPOL PİYASALARI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Monopole yöneltilen eleştiriler nelerdir? Açıklayınız


CEVAP: Monopollere yönelik eleştiriler yapılırken monopoller genellikle iktisadi etkinliği sağlayan bir model olarak kabul edilen tam rekabet piyasaları ile karşılaştırılmaktadır. Bu bağlamda monopol tam rekabete göre, kaynak dağılımını bozan/etkinsizliğe neden olan bir piyasa türü olarak kabul edilmektedir. Çünkü¨ monopolde tam rekabet piyasasına göre üretim düzeyi daha düşük, buna karşılık belirlenen fiyat düzeyi daha yüksektir. Bunun sonucunda, tam rekabette fiyatın marjinal maliyete ve aynı zamanda minimum ortalama toplam maliyete eşit olduğu noktada üretim gerçekleşirken monopolde fiyat marjinal maliyetin ve minimum ortalama toplam maliyetin üzerinde belirlenmektedir. Buna kısaca monopollerin “optimal kaynak dağılımını bozucu etkisi” (kaynak dağılımında etkinsizlik) denilmektedir.Kısa dönemde tam rekabette aşırı kâr mümkün iken uzun dönemde piyasaya girişlerin engellenmemiş olması nedeniyle, aşırı kâr ortadan kalkmakta ve firmalar sadece normal kâr elde edebilmektedirler. Buna karşılık monopolcü kısa dönemde elde ettiği ekonomik kâr durumunu, yüksek giriş engellerinin varlığı nedeniyle, koruyabilmektedir. Çünkü monopolcü sahip olduğu piyasa gücü nedeniyle tam rekabete göre maliyetleri aynı bile olsa daha yüksek fiyat belirler. Yani monopolcü daima marjinal maliyetin üzerinde bir fiyattan satış yaparak aşırı kâr elde ettiğinden, toplumdaki gelir dağılımını kendi lehine bozmaktadır