SORU: Mu‘tezilî fikirlerin ve temel ilkelerin teşekkülünde etkili olan ana faktörler nelerdir?
CEVAP: Fakihlerden bir kısmı, yılın bir mevsiminde batı ufkundaki akşamın şafağı kaybolup karanlık durumu meydana gelmeden tanyerinin ağardığı yerdeki bir kişiye, yatsı namazının farz olmadığına fetva vermişlerdir. Bu fetvalarını, abdest organlarından bir veya ikisini kaybeden kimsenin bu organları yıkama yükümlülüğünün düşmesine kıyas ederek ortaya koymuşlardır. Fıkıh bilginlerinin çoğunluğu ise, bu bölgelerde yaşayan Müslümanların da beş vakit namazı kılmakla yükümlü olduklarını ifade etmişlerdir. Bu âlimlere göre, bu bölgelerde yaşayan kişiler, bulundukları yerde bu namazlardan herhangi birinin vakti gerçekleşmezse ya o namazı kazâ olarak kılarlar veyahut o beldeye en yakın olup, beş vakit namazın vakitleri tam olarak gerçekleşen beldenin vakitlerine göre, vakitleri takdir ederek namazları edâya çalışırlar.