CEVAP:

Ağustos 1920’de iç politikada izlenecek yolu saptamak amacıyla hazırlanan Halkçılık Programı Meclisin özünde var olan gruplaşmaları da su yüzüne çıkardı. Ancak bunların hiçbirinin sayısal gücü Meclisi istenilen düzeyde çalıştırmaya yeterli olmadı. Gruplara dayanılırsa, meclis çalışmalarının daha düzenli bir hale geleceği sanılmıştı. Ancak bu beklenti gerçekleşmedi. Gerçekten 1920’nin sonları ile 1921 yılının başlarında, meclisin içi karışık, düzeni bozuktu. Ankara, en bunalımlı günlerini yaşamaktaydı. Bundan yararlanan grupçular, birbirleriyle mücadelelerini daha da artırmışlardı. Grupların bu olumsuz tavrından rahatsız olan milletvekilleri de kendi aralarında toplanıp yeni bir grup kurarak meclis çalışmalarını daha düzenli bir hale getirmeye yöneldi. Bu yeni gelişme Refet Bey aracılılığı ile Mustafa Kemal Paşa’ya bildirildi. Paşa, soruna müdahil olmadan önce meclisin çekirdeğini oluşturan ve tüm yurda yayılmış bulunan, Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleriyle daha yakından ilgilenmeye başladı. Tüm vilayetlere ve mutasarrıflıklara gönderdiği genelge ile, Müdafaa-i Hukuk Örgütlerinin ulus ve ülke çıkarlarına özgü olan “vatanperverane” hizmetlerini yararlı bir biçimde yapmaları için, Meclis Başkanlığı ile ilişkilerini daha düzenli hale getirmelerini istedi. Bu genelge Mustafa Kemal Paşa’nın soruna doğrudan müdahale edeceğinin ve yeni bir politikaya yöneleceğinin açık işaretiydi. Nitekim Mustafa Kemal Paşa, “devrimci zihniyete sahip” milletvekilleriyle gruplar halinde vilayet konağında görüştükten sonra, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu adı altında meclis içinde büyük bir grup kurmaya karar verdi. 10 Mayıs 1921’de TBMM’de Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu (I. Grup) adı altında kitlesel bir meclis grubu kuruldu. Erkek Öğretmen Okulu konferans salonunda 133 milletvekilinin katılımıyla ilk toplantı yapıldı ve Madde-i Esasiye ile Grup İç Tüzüğü görüşülerek kabul edildi. Mustafa Kemal Paşa, grup başkanlığına seçildi. Daha sonra grubun üye sayısı 261’e kadar yükseldi.