CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK ŞİİRİ Dersi NÂZIM HİKMET VE TOPLUMCU GERÇEKÇİ ŞİİR soru detayı:
SORU:
Nazım Hikmet şiirinin ana özellikleri nelerdir?
CEVAP:
Şiirinin ana özelliklerini şöyle belirtebiliriz:
1. Şiirin görünüşünü (basamaklı dizeler, büyük-küçük harfleri geleneksel anlayıştan farklı kullanma, aynı sayfa ve şiirde farklı puntolardaki harfleri bir arada kullanma) özel bir dikkat ile örme,
2. İçeriğe uygun bir ses düzeni oluşturma (“Makinalaşmak” şiirindeki
“trrrrrum/trrrrrum/trrrrum/trak tiki tak” gibi makine taklidi ses öğelerini kullanması ve daha başka örnekler),
3. Sinemotografik bir anlatımı benimseme (meselâ, “Salkımsöğüt” şiirinde yerde kalan askerin atlıların uzaklaşmasını izleyişi; “atlılar atlılar kızıl atlılar” dizesinin, her bir satırda kısaltılarak “at” sözcüğüne kadar indirilmesi ile görüntü ve ses ögelerini birlikte kullanan bir sinema imgesi oluşturur ve bu anlatım tarzını Memleketimden İnsan Manzaraları kitabındaki şiirlerde de kullanır.),
4. Şiir, roman, öykü, tiyatro, senaryo gibi edebiyat türlerinin birbirine zıt özellikler taşıyan öğelerini bir araya getirme; hem birimi (mısra-i bercesteyi), hem de bütünü gözeten, hem solo hem de orkestra oluşturmayı amaçlayan yapı,
5. Şiirlerinin bütünü açısından bakıldığında hem modernist, hem geleneksel öğeleri kullanmaktan kaçınmama,
6. Bütün bunları birleştiren bir zemin olarak biçim ve içerikte Marksist dünya görüşünü şiir anlayışının temeline oturtmak.