SORU: Nedenselci Gönderim Kuramı nedir?
CEVAP: “Aristoteles” gibi bir özel ad nasıl gönderme yapar? Kripke’ye göre bir özel ad bir “adlandırma töreni” ile dile sunulur. Bunu yapmanın iki yolu bulunur: “gösterim” ve “betimleme”. Önce ilkini açıklayalım. Örneğin bir bebek doğduğunda o bebeğe bir ad verilmesi “gösterim” yollu adlandırmadır. Anne, baba ya da bir başkası bebeği gösterip “bu bebeğin adı “Ayşe” olsun” der (Ya da bir belediye komitesi “bu sokağın adı “Sevdimseni” olsun der). Bu tür bir adlandırma töreni sonrasında o ad o nesnenin bir “etiketi” haline gelir ve dilde kullanılmaya başlar. Ayşe büyür, yetişkin bir insan olur ve onunla tanışmamış insanlar bile adını kullanarak ondan bahsedebilir, ona gönderme yapabilir. Bu nasıl oluyor? Ayşe ile tanışıklığı olmayan biri “Ayşe” adını ancak bir başkasından duyarak öğrenir. “Ayşe” adını duyduğu o kişi Ayşe’yi tanıyor olabilir, değilse o da adı bir başkasından duymuştur. Adın böyle bir “kullanım zinciri” olmalıdır ve sonuçta bu zincirin ilk halkası mutlaka Ayşe’yi ilk adlandıran insana kadar gitmelidir. Bu şekilde kullanım zincirinin halkaları arasında bir “nedensellik” ilişkisi oluşur. Diyelim ki Ayşe’yi annesi adlandırdı. Sonra anne bir arkadaşına kızından bahsederken “Ayşe” adını kullandı. Yani annenin kızına “Ayşe” adını vermesi ile daha sonra bu adı kullanması arasında bir nedensellik ilişkisi oluşur; bu adı ondan duyan bir başkası da “Ayşe” adını kullanırken annenin kullanımı ile bir nedensellik ilişkisi içine girer. Anneden “Ayşe” adını duyması onun daha sonra bu adı kullanmasına “neden” olur. Bu şekilde kişiden kişiye geçer “Ayşe” adı.
