FİNANSAL EKONOMİ Dersi FAİZ VE FAİZ ORANLARININ BELİRLENMESİ soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Ödünç Verilebilir Fonlar Teorisi'ni açıklayınız.


CEVAP:

Klasik iktisatçıların faizi reel bir makro değişken olarak açıklamalarına ve parayı nötr (yansız) kabul etmelerine karşılık, neoklasik iktisatçılar faizi ödünç verilebilir fonların arz ve talebiyle açıklamaya çalışmışlardır. Bu bağlamda faiz oranlarının açıklanmasında reel unsurların yanında, parasal unsurlara da ağırlık vermişlerdir. Neoklasik iktisatçıların faiz konusundaki bu yaklaşımı, literatürde “ödünç verilebilir fonlar teorisi” olarak isimlendirilmektedir. Bu teoriye göre, ödünç verilebilir fonlar birincil ve ikincil piyasalarda alınıp satılır. Denge faiz oranı, ödünç verilebilir fon arzı (ÖVFA) ve ödünç verilebilir fon talebi (ÖVFT) tarafından belirlenir. Bilindiği gibi klasik teoride ödünç verme doğrudan doğruya tasarrufa, ödünç alma ise yatırım talebine bağlanmıştır. Oysa ekonomik birimler ödünç vermeksizin tasarruf edebilecekleri gibi, tasarruf olmadan da ödünç verebilir ya da yatırım yapmaksızın da ödünç alabilirler. Ödünç verilebilir fonlar teorisi, piyasadaki faiz oranlarının ödünç verilebilir fon arz ve talebini etkileyen faktörler tarafından belirlendiğini ifade etmektedir. Finansal piyasada ekonomik birimlerin ellerinde bulunan ve belirli bir getiri karşılığında diğer ekonomik birimlerin kullanımına sunulmaya hazır olan kaynaklar ödünç verilebilir fon arzını oluşturmaktadır. Bu anlamda; hane halkı bireysel tasarrufları, işletmelerin tasarrufları, devlet tasarrufları ve para arzı değişiklikleri ödünç verilebilir fon kaynaklarını oluşturması açısından oldukça önemlidir. Fon arzının önemli bir kaynağı da banka sisteminin yarattığı ek satın alma gücüdür. Merkez Bankasının parasal tabanı genişletmesi ve ticari bankaların mevduatlarına dayanarak yarattıkları parasal genişleme ödünç verilebilir fon arzına kaynak oluşturur. Gömüleme çözülmesi olarak da ifade edilen, bireylerin finansal sistem içinden çektikleri fonları tekrar sistem içine yönlendirmeleri de bu anlamda fon arzı kaynaklarından birisini oluşturmaktadır.