BİLİM FELSEFESİ Dersi BİLİM FELSEFESİ NEDİR? soru detayı:
SORU:
Olgu kavramını ve türlerini açıklayınız.
CEVAP:
Olgular, doğru olan önermeleri doğru kılan
varlıklardır. Her önermenin karşı- lığı olan bir durum
bulunur. Olgu, gerçek olan durum demektir. Gerçek
olmayan duruma salt-olanaklı durum denir. Bir
önermenin doğru olması, karşılığı olan olgunun gerçek
olması demektir.
Olgular, doğru yalın önermelerin karşılığı olan yalın olgular
ile doğru yalın-olmayan önermelerin karşılığı olan yalınolmayan
olgulara ayrılabilir. Buna göre yalın olgu, bir somut
nesnenin belli bir özellik taşıması veya birden çok sayıda
nesne arasında belli bir bağıntının bulunması demektir.
Örneğin bir elektronun elektrik yükünün negatif olması ile
Dünya’nın Güneş’in etrafında dönmesi birer yalın
olgudur. Öte yandan yalın-olmayan olgular, bunları dile
getiren yalın-olmayan önermelerin çeşitlerine göre
adlandırır. Buna göre bir elektronun elektrik yükünün
pozitif olmaması bir değilleme olgusu, Güneş’in kütlesinin
1.99×1030 kg ve Güneş’in yarıçapının 7×108 m olması bir
tümel-evetleme olgusu, belli bir bakır tel yeterince ısıtılır
ise genleşir bir koşullu olgusu, tüm metaller yeterince
ısıtıldığında genleşir bir tümel-koşullu olgudur.