KLASİK MANTIK Dersi MANTIK KURALLARI VE UYGULAMALAR soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Önbileşenin Değillenmesi nedir örneklerle açıklayınız?


CEVAP: Önbileşenin değillenmesi yanıltmacasında, ikinci öncül koşul önermesinin önbile- şenini değiller, sonuç olarak da artbileşenin değillemesi çıkarılır. Genel yapısı şöyledir. A —> B ^A .-. -.B. Örnek 1: Yağmur yağarsa yerler ıslanır. Yağmur yağmadı. Öyleyse, yerler ıslanmadı. Bu çıkarım geçersizdir. Çünkü öncüller doğru, sonuç yine de yanlış olabilir. Koşul önermesinde önbileşen (Yağmur yağar.), artbileşen (Yerler ıslanır.) için yeter koşulu ifade eder. Fakat yerlerin ıslanması için yağmurun yağması yeterli koşullardan sadece biridir. Belediyenin arazözünün yerleri sulaması veya su borularının patlaması da yerlerin ıslanması için yeterli koşuldur. Dolayısıyla öncüllerden sonucu çıkaramayız. Çünkü yağmur yağmasa da yerler ıslanmış olabilir. Aşağıdaki çıkarımda daha açıktır. Örnek 2: Eğer Ankara’da yaşıyorsan Türkiye’de yaşıyorsun. Ankara’da yaşamıyorsun. Öyleyse, Türkiye’de yaşamıyorsun. Bu çıkarımda öncüller doğru olduğu halde, sonuç yanlıştır. Dolayısıyla çıkarım geçersizdir. Örnek 3: Elektrikler giderse karanlık olur. Elektrikler gitmeyecek. Öyleyse karanlık olmayacak. Bu çıkarımda da öncüller doğru, sonuç yanlış olabilir. Çünkü karanlık olması için, ampulün patlaması veya sigortanın atması da yeterlidir. Örnek 4: Dünyada insan haklarına saygı gösterilirse, mutsuzluk azalır. Dünyada insan haklarına saygı gösterilmiyor. Öyleyse, dünyada mutsuzluk azalmaz. Bu çıkarım geçerli gibi görünür. Fakat değildir.