DİL FELSEFESİ Dersi RUSSELL'IN BETİMLEMELER KURAMI soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU: Önermeyi kavrama süreci örnekle nasıl açıklanmaktadır?


CEVAP: Belirsiz betimlemenin olduğu bir tümcenin dile getirdiği önermenin tüm parçaları kavramlardan oluşur. Biz de bu kavramlarla doğrudan tanışık isek o önermeyi kavrarız. Örnek üzerinden gidilecek olursa; bu tümcenin Russell’ın kuramındaki yarı formel çözümlemesi şu şekilde olur: “Öyle bir x vardır ki x Türkiye’nin bir şehridir ve x büyüktür.” Burada birinci düzey iki yüklem bulunuyor: “x Türkiye’nin bir şehridir” ve “x büyüktür”. Bunları bir araya getirip “x Türkiye’nin büyük bir şehridir” bileşik yüklemini elde ederiz. Bu birinci düzey bir kavrama gönderme yapar. Baştaki varlık yükleminin işlevi ise bu bileşik yüklemi sağlayan en az bir nesnenin olduğunu belirtmektir. Bir anlamda tümcemizin mantıksal öznesi bir kavramdır; Türkiye’nin büyük şehri kavramı. Bu kavram hakkında bir şey dile getirmiş oluruz, onun en az bir nesne için doğru olduğunu, yani dünyada bu kavrama karşılık gelen bir şey olduğunu, ya da diğer bir deyim ile bunun teknik anlamıyla “boş” bir kavram olmadığını söylemiş oluruz. Russell belirsiz betimleme içeren tüm tümceleri bu şekilde çözümler. Yani eğer ki bir tümce tekil bir nesneden bahsetmiyorsa, o tümce genel kavramlar üzerine bir tümcedir. Bu sayede genel önermeler hepimizin ortaklaşa anlayabildiği kavramlardan oluşan yapılar olurlar.