SORU: Onuncu ve On birinci Yüzyıllar Nasıldır?
CEVAP: İmparator Charlemagne döneminde başlatılan Orta Çağ eğitim hamlesinden istifade eden gerek ruhban gerekse laik kesimden entelektüeller; kilise ve devletin daha mükemmel bir teşkilat yapısı altında daha nitelikli ve yaygın eğitim vermesi gerektiği yönünde bir baskı grubu oluşturmuşlardı. Bu taleplerin ve gelişen Batı’nın ihtiyaçlarına karşı kayıtsız kalamayan kilisenin, imparatorun, prenslerin ve piskoposların çabaları neticesinde Hristiyan Batılı, bir daha asla vazgeçmeyeceği eğitim idealine kavuşmuştu: Toplumsal sınıfına, statüsüne bakılmaksızın daha fazla sayıda insana daha nitelikli eğitim hizmeti vermek. Bu fikir, yalnızca yönetici zümre arasında değil halk nazarında da sağlam bir yer kazanmıştır. İnancı, aklın ışığında kanıtlama arayışı giderek yaygın bir eğilim hâline gelmekteydi. Böylece Orta Çağ Hristiyan düşüncesi, aklın emirleri ile kalbin buyruklarını ahenkli bir hâle getirebilmek için inanç ve akıl arasında bir denge arayış içerisine girmişti.
