İKTİSADİ DÜŞÜNCELER TARİHİ Dersi İktisadi Düşünceler Tarihine Giriş soru detayı:
SORU:
Orta çağ'da ne tür bir iktisadi düşüncenin etkisinden söz edilebilir?
CEVAP:
İslam Orta Çağı’nda maddi dünyaya bakışta Hristiyan Batı’da olduğu gibi tamamen olumsuz ve kuşkucu bir bakış yoktur. Bilakis, bizatihi Hz. Muhammed’in de ticaret yaptığını bildiğimize göre bu konuda Hristiyan Orta Çağ’dan farklı bir ortam mevcuttu. Sekizinci, dokuzuncu ve onuncu yüzyıllarda rasyonel ticari usuller, rasyonel zihniyet oldukça yaygındı. Keza bu dönemde bilim ve düşüncede İslam düşünürleri, daha sonra Avrupa’yı etkileyecek temelleri geliştiriyorlardı. O günkü anlayış ve koşullar içinde Orta Çağ İslam düşünürlerinin rasyonel bir düşünce ortamı içinde ürettikleri eserler, Avrupa üniversitelerinde modern bilimin doğuşuna kadar, temel başvuru ve ders kitapları olarak kullanılmıştır. İktisadi düşünce alanında genel olarak Müslüman düşünürler de tıpkı Yunanlı filozoflar gibi iktisadı, özerk bir bilim olarak düşünmüyorlardı. Onlar da iktisadı uygulamalı felsefeye gömülmüş olarak ele alıyorlardı. Antik Yunan düşüncesindeki oikonomia terimi, tadbir al-manzil olarak İslam düşüncesine geçmiştir. Aynen eski Yunanca‘da olduğu gibi, Tadbir al-manzil hem devlet idaresi hem de bir evin sevk ve idaresi anlamına gelmektedir. Ünlü doğu-bilimci Helmuth Ritter ise “İslam düşüncesindeki bütün iktisadi yazının Yunan felsefesinden etkilendiğini ileri sürmektedir.