GENEL DİLBİLİM II Dersi Karmaşık Tümce ve Yan Tümcecikler soru detayı:

PAYLAŞ:

SORU:

Ortaç oluşturma yöntemlerini açıklayınız. 


CEVAP:

Ortaçlar da ad tümcecikleri gibi eyleme eklenen ek ile yan tümceciğe dönüştürülerek elde edilirler. En yaygın olarak bulunan ortaç ekleri -En ve -DIK’tır. Bunun yanı sıra -(y)AcAK ve -mIş ekleri de vardır. Bunlardan son ikisi 'olan' ile birlikte kullanılabilir. En yaygın ortaç ekleri şunlardır:

-En şiir okuyan çocuk

-Dık çocuğun okuduğu şiir

-AcAk (olan) şiir okuyacak (olan) çocuk

-mIş (olan) şiir okumuş olan çocuk

Eylemde kullanılacak -En ve -DIK eklerinin seçimi, tümcecikte nitelenen adın özne, nesne, tümleç olması gibi dilbilgisel işlevine bağlıdır (Underhill 1972). Özne nitelenecekse -En, başka bir öge nitelenecekse eyleme -DIk eki eklenir.