HUKUK TARİHİ Dersi OSMANLI CEZA, VAKIF VE VERGİ HUKUKU soru detayı:
SORU:
Osmanlı ceza hukukunda hırsızlık ne şekilde düzenlenmiştir?
CEVAP:
Koruma altında bulunan başkasına ait belli değerin üzerindeki bir malı sahiplenme kastıyla gizlice almak hırsızlıktır. Çalınan mal Hanefilere göre 10 dirhem gümüş yani yaklaşık 4,8 gram altın değerinde olmalıdır. Bunun altındaki değerde bir malın çalınması halinde haddi gerektiren hırsızlık suçu oluşmaz. Suçluya kanun koyucu ta’zîr yoluyla uygun bir ceza verir. Çalınan mal başkasının malı olmalıdır. Malda en küçük bir mülkiyet şüphesi bulunmamalıdır. Babanın çocuğunun malını çalmasında ve devlet malının çalınmasında mezheplerin çoğunluğuna göre yine haddi gerektiren hırsızlık oluşmaz. Bunlara göre herkesin devlet hazinesinde az da olsa bir payı vardır. Bu itibarla mülkiyet şüphesi nedeniyle faillere ta’zîren ceza verilir. Çalınan mal gizlice alınmış olmalıdır. Zorla almak veya ariyet ve vedia gibi sözleşmeyle alıp geri vermemek hırsızlık suçunu oluşturmaz. Bu durumda gasp veya emniyeti suiistimal gibi diğer suçlar oluşabilir. Mal koruma altında iken alınmış olmalıdır. Koruma altında olma, malın, mâlikinin izni olmadan girilemeyen bir yerde olmasını veya bekçi gibi bir kimsenin muhafazasına bırakılmış olmasını ifade etmektedir. Hırsızlık had suçu olmasına rağmen hukukçuların çoğunluğuna göre takibi şikâyete bağlı bir suçtur.