MODERN ORTADOĞU TARİHİ Dersi Arap Yarımadası: Suudi Arabistan ve Yemen soru detayı:

CEVAP:

Ümit Burnu’nun keşfedilmesiyle hayatiyetini
kaybeden Aden ticareti, Kızıldeniz-Hindistan yolunun
açılmasının ardından tekrar canlandı. 1869 yılında Süveyş
kanalının açılmasından sonra gemilerin kömür ikmal
deposu olması hasebiyle önemi daha da arttı. Doğu
Telgraf Şirketi’nin Hindistan, Uzakdoğu, Avustralya ve
Zengibar’a giden denizaltı kablolarının buradan geçmesi,
bölgeye ayrı bir jeopolitik önem kazandırdı. İngilizler bu
yüzden Aden’le yetinmeyip civardaki stratejik yerleri de
işgale yöneldiler. Bu girişim bölgede istikrarı tekrar bozdu
ve Osmanlı Devleti’ne daha kalıcı tedbirler alma ihtiyacı
gerektirdi.
San’a’yı 1849 yılında ele geçiren Ali b. Mehdi bölgede
istikrarı sağlamak yerine daha da bozdu. Dış müdahalelere
açık hale getirdi. Mahalli güçler tekrar birbirleri ile
mücadeleye girişti. Hatta Osmanlıların bulunduğu
bölgelerde isyanlar baş gösterdi. Özellikle Asîr emiri
Muhammed b. Aid’in isyan teşebbüsü gibi gelişmeler,
Yemen’in bir bölümünde (Hudeyde, Asîr, Mihlaf El
Suleymanî gibi..) merkezi idareyi tesis etmiş olan Osmanlı
Devleti’ne bütün Yemen’e tekrar egemen olmak için bir
fırsat yarattı.