TÜRKİYE'NİN KÜLTÜREL MİRASI II Dersi TÜRKİYE'DE KERVANYOLLARI VE KERVANSARAYLAR soru detayı:

CEVAP:

Osmanlı dönemindeki hanların genel özellikleri şöyle özetlenebilir:
? Selçuklu Dönemi hanlarının pek çoğunda gördüğümüz bezenmiş anıtsal taç kapılar, Osmanlı Dönemi’nde oldukça seyrekleşir. Selçuklu Dönemi hanlarının taç kapılarını, cami, medrese vb. gibi diğer anıtsal yapıların taç kapılarından ayıran önemli bir özellik yoktur.
? Ahırlar, Osmanlı Dönemi menzil hanlarının vazgeçilmez unsurlarıdır. Bir külliye içinde yer alan bazı menzil hanlarının ahırları, Selçuklu Dönemi’nin çapraz sahınlı ahırlarını anımsatmaktadır.
? Osmanlı şehir hanlarının pek çoğunda, avlu etrafına sıralanan hücrelerin önünde bir revak görülmektedir. Selçuklu hanlarındaki revaklar ile Osmanlı hanlarının revakları, farklı amaçlarla inşa edilmiş gibidirler.
? Gerek Selçuklu gerekse Osmanlı Dönemi avlulu hanlarının tümünde, avluya bir eyvandan geçilerek girilir. Osmanlı Dönemi şehir içi hanlarında da eyvana oldukça seyrek rastlanır.
? Mescit katına çıkış Selçuklu örneklerinde olduğu gibi iki taraşı merdivenlerle değil, cepheye dik bir merdivenle sağlanmaktadır.
? Osmanlı Dönemi hanlarında da -özellikle ahır mekânlarında- tonoz üst örtü oldukça yaygındır. Ancak Selçuklu Dönemi hanlarında sadece mescitlerin üst örtüsünde gördüğümüz kubbelere, Osmanlı Dönemi hanlarında çok daha sık rastlanmaktadır.
? Selçuklu hanlarında derme çatma tahta paravanlar şeklinde olduğu tahmin edilen tuvaletlerin, Osmanlı hanlarında da önemli bir değişikliğe uğramadan devam ettiği düşünülmektedir.
Osmanlı hanlarının ahırlarında, duvarlar boyunca yerleştirilmiş sekilerde ocaklara rastlanmaktadır. Ocakların zemini, seki zemininden az yukarıdadır. Ocak nişleri genellikle dikdörtgen profillidir ve bir yaşmakları vardır.