HUKUK TARİHİ Dersi TANZİMAT DÖNEMİ: OSMANLI HUKUKUNUN MODERNLEŞMESİ soru detayı:
SORU:
Osmanlı Devleti’nin ilk medeni kanunu nedir? Kanunu
kısaca açıklayınız.
CEVAP:
Osmanlı Devleti’nin ilk medenî kanunu, Mecellei
Ahkâm-ı Adliye, İslam Hukukunun Hanefi mezhebinin
kabullerinden yararlanılarak hazırlanmış ve yürürlüğe
sokulmuştur. Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye’yi hazırlamak
üzere kurulan Mecelle Cemiyeti (Komisyonu) tarafından
1869-1876 tarihleri arasında Mecelle-i Ahkâm-ı
Adliye’nin kitapları hazırlanmıştır. Her kitap
hazırlandıktan sonra, diğer kitapların hazırlanması
beklenilmeden padişahın iradesi alınarak yürürlüğe
sokulmuştur.
Kısaca ifade etmek gerekirse, Mecelle’nin bir girişi, 16
kitabı, 1851 maddesi vardır. Kitaplar sırasıyla, büyû’
(satım), icârât (kiralar), kefalet, havale, rehin, emanet, 164
Hukuk Tarihi fiekil 7.4 Ünlü devlet adamı, hukukçu,
tarihçi, Mecelle’nin mimarı Ahmed Cevdet Paşa hibe,
gasb ve’l-itlâf, (gasp ve itlaf: “haksız fiiller”), hacr ve’likrâh
ve’ş-şüf’a, (hacir ve ikrah ve şuf’a), şirket, vekalet,
sulh ve ibra, ikrar, dava, beyyinât ve’t-tahlîf (deliller ve
yemin) ve kazâ kitaplarıdır.