HUKUK TARİHİ Dersi Osmanlı Hukuku soru detayı:
SORU:
Osmanlı Devletinde müstemenler ve hukuki konumları hakkında neler söylenebilir?
CEVAP:
Eman kelimesinden türeyen bu terim (müstemen) aslında darülharb uyruğundan olup geçici bir süre için izinle (eman ile) darülislama giren kimsedir. Güvenliği teminat altında anlamını taşır. Hukuki statüleri zimmilerinkine benzerlik gösterir. Bugünkü hukuktaki terimlememize göre bunlar “yabancılar”dır. Ceza hukuku bakımından Ebu Hanife’ye göre müstemene, şahıslara karşı işlenen suçlar yönünden aynı ceza uygulanır. Adam öldürme ve yaralama suçlarında kısasa tabi tutulur. Allah haklarına karşı işlenen suçlar yönünden ise had cezası tatbik edilmez. Mesela, zina ve içki içmede böyledir. Ebu Hanife’nin aksine Ebu Yusuf müstemenlerin de bütün suçlarda İslam hukukuna muhatap olduğunu söylemektedir. Hanefi mezhebi dışındaki mezhep mensuplarının görüşü de Ebu Yusuf’unki gibidir.