OSMANLIDA İSKAN VE GÖÇ Dersi OSMANLI DEVLETİ'NDE İSKAN soru detayı:

CEVAP:

Osmanlı Devleti’nin güvenliğini tehdit edebilecek kesimleri tâbi tuttuğu iskân
hareketidir. Burada sadece konar-göçer zümreler değil, ister Müslüman olsun ister Hıristiyan, isyan potansiyeli olan bütün zümreleri kapsamaktaydı. Bu zümreler tehlikenin niteliği ve geliş yönüne göre Anadolu’dan Rumeli’ye veya Rumeli’den Anadolu’ya çift taraflı iskân edilmişlerdir. İlk dönemlerde Karamanoğullarına tâbi olan gruplar değişik bölgelere iskân edilerek muhtemel isyan ve başkaldırı hareketleri başlamadan önlenmek istenmiştir. Yine I. Murad’ın Rumeli’de fetihlere başlamadan önce Saruhan Yörüklerini Serez taraflarına iskâna tabi tutması da potansiyel isyan riskini en aza indirmek içindi. Bu çeşit iskânlar genelde aşiretlerin cezalandırılması maksadıyla sürgün yoluyla yapılırdı. Gösterilen yere gitmekte direnenler için ise genellikle sürgün yeri Rakka ve Kıbrıs’tı. Mesela, Bozok sancağına iskânı emredilen Mamalu Türkmenlerinden Kırık, Nefesli, Güller, Şarklı, Kafirkıranlı, Peçeli ve Turgutlu cemaatleri şekavetlerinden ötürü Rakka’ya, Kılıçlu, Doğanlı ve Alcı cemaatleri ise Kıbrıs’a sürgün edilmişti.